English
साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 114/ मन्त्र 2
मृ॒ळा नो॑ रुद्रो॒त नो॒ मय॑स्कृधि क्ष॒यद्वी॑राय॒ नम॑सा विधेम ते। यच्छं च॒ योश्च॒ मनु॑राये॒जे पि॒ता तद॑श्याम॒ तव॑ रुद्र॒ प्रणी॑तिषु ॥
स्वर सहित पद पाठमृ॒ळ । नः॒ । रु॒द्र॒ । उ॒त । नः॒ । मयः॑ । कृ॒धि॒ । क्ष॒यत्ऽवी॑राय । नम॑सा । वि॒धे॒म॒ । ते॒ । यत् । शम् । च॒ । योः । च॒ । मनुः॑ । आ॒ऽये॒जे । पि॒ता । तत् । अ॒श्या॒म॒ । तव॑ । रु॒द्र॒ । प्रऽनी॑तिषु ॥
स्वर रहित मन्त्र
मृळा नो रुद्रोत नो मयस्कृधि क्षयद्वीराय नमसा विधेम ते। यच्छं च योश्च मनुरायेजे पिता तदश्याम तव रुद्र प्रणीतिषु ॥
स्वर रहित पद पाठमृळ। नः। रुद्र। उत। नः। मयः। कृधि। क्षयत्ऽवीराय। नमसा। विधेम। ते। यत्। शम्। च। योः। च। मनुः। आऽयेजे। पिता। तत्। अश्याम। तव। रुद्र। प्रऽनीतिषु ॥ १.११४.२
ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 114; मन्त्र » 2
अष्टक » 1; अध्याय » 8; वर्ग » 5; मन्त्र » 2
अष्टक » 1; अध्याय » 8; वर्ग » 5; मन्त्र » 2
विषय - प्रार्थना
व्याखान -
हे दुष्टांना रडविणाऱ्या रौद्रस्वरूप ईश्वरा (नः) आम्हाला (मृड) सुखी कर व (मयस्कृधि) आम्ही सुख प्राप्त करावे अशी स्थिती उत्पन्न कर. (क्षयद्वीराय, नमसा, विधेम, ते) ते शत्रूच्या वीरांचा नाश करणाऱ्या परमेश्वरा, तुला वंदन करून तुझी सेवा करणाऱ्या आम्हा लोकांचे तु रक्षण कर, (यच्छम्) हे रुद्र [ईश्वरा] ! तू आमचा पिता व पालक आहेस. तरी आमच्या सर्व प्रजेला सुखी कर (योश्च) आणि प्रजेचे रोग नाहीसे कर. जसा (मनुः) माननीय पिता (आयेजे) आपल्या संतानाचे अनेक प्रकारे लाड करतो, तसेच तू आमचे पालन कर. हे (रुद्र) रौद्रस्वरूप भगवान ! (तव प्रणीतिषु) आम्ही तुइया आज्ञेचे [प्रणय] उत्तम न्याय नीतीमध्ये प्रवृत्त होऊन पालन करावे. (तदश्याम) तुझ्या अनुग्रहाने वीरांचे चक्रवर्ती राज्य प्राप्त व्हावे. ॥४५॥
इस भाष्य को एडिट करें