Loading...

सामवेद के मन्त्र

सामवेद - मन्त्रसंख्या 182
ऋषिः - वत्सः काण्वः देवता - इन्द्रः छन्दः - गायत्री स्वरः - षड्जः काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
11

ओ꣢ज꣣स्त꣡द꣢स्य तित्विष उ꣣भे꣢꣫ यत्स꣣म꣡व꣢र्तयत् । इ꣢न्द्र꣣श्च꣡र्मे꣢व꣣ रो꣡द꣣सी ॥१८२॥

स्वर सहित पद पाठ

ओ꣡जः꣢꣯ । तत् । अ꣣स्य । तित्विषे । उभे꣡इ꣢ति । यत् । स꣣म꣡व꣢र्तयत् । स꣣म् । अ꣡व꣢꣯र्तयत् । इ꣡न्द्रः꣢꣯ । च꣡र्म꣢꣯ । इ꣣व । रो꣡द꣢꣯सी꣣इ꣡ति꣢ ॥१८२॥


स्वर रहित मन्त्र

ओजस्तदस्य तित्विष उभे यत्समवर्तयत् । इन्द्रश्चर्मेव रोदसी ॥१८२॥


स्वर रहित पद पाठ

ओजः । तत् । अस्य । तित्विषे । उभेइति । यत् । समवर्तयत् । सम् । अवर्तयत् । इन्द्रः । चर्म । इव । रोदसीइति ॥१८२॥

सामवेद - मन्त्र संख्या : 182
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » 4; मन्त्र » 8
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 2; खण्ड » 7;
Acknowledgment

शब्दार्थ -
(अस्य) या इन्द्र नाम परमेश्वराचे (तत्) ते (ओजः) ओज म्हणजे महान सक्ती आणि तेज (तित्विषे) सर्वत्र प्रकाशमान होत आहे. (यत्) तो (इन्द्रः) शक्तिमान परमेश्वर (आपल्या त्या शक्तीने) (रोदसी) द्युलोक व भूलोक (उभे) या दोन्हीला (चर्म इव) मृगचर्माप्रमाणे (समवर्तय्) सृष्टिकाळी प्रसृत करतो आणि प्रलयकाळी आवळून वा गुंडाळून घेतो. ।। ८।।

भावार्थ - ज्याप्रमाणे एक योगी संन्घ्योपासनेकरिता मृगचर्माला आसनाप्रमाणे आंधरतो आणि संध्योपासना संपल्यानंतर मृगासन गुंडाळून घेतो, तसेच परमेश्वर आपल्या सामर्थ्याने सृष्टि- उत्पत्तीच्या काळात सर्व जगाचा प्रसार वा विस्तार करतो आणि प्रलयकाळी सर्व जग आवळून घेतो (पदार्थांना प्रकृतीच्या सूक्ष्म रूपात आणतो) ।। ८।।

इस भाष्य को एडिट करें
Top