English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 420
ऋषिः - विमद ऐन्द्रः
देवता - अग्निः
छन्दः - पङ्क्तिः
स्वरः - पञ्चमः
काण्ड नाम - ऐन्द्रं काण्डम्
8
आ꣡ग्निं न स्ववृ꣢꣯क्तिभि꣣र्हो꣡ता꣢रं त्वा वृणीमहे । शी꣣रं꣡ पा꣢व꣣क꣡शो꣢चिषं꣣ वि꣢ वो꣣ म꣡दे꣢ य꣣ज्ञे꣡षु꣢ स्ती꣣र्ण꣡ब꣢र्हिषं꣣ वि꣡व꣢क्षसे ॥४२०॥
स्वर सहित पद पाठआ꣢ । अ꣣ग्नि꣢म् । न । स्व꣡वृ꣢꣯क्तिभिः । स्व । वृ꣣क्तिभिः । हो꣡ता꣢꣯रम् । त्वा꣣ । वृणीमहे । शीर꣢म् । पा꣣वक꣡शो꣢चिषम् । पा꣣वक꣡ । शो꣣चिषम् । वि꣢ । वः꣣ । म꣡दे꣢꣯ । य꣣ज्ञे꣡षु꣢ । स्ती꣣र्ण꣡ब꣢र्हिषम् । स्ती꣣र्ण꣢ । ब꣣र्हिषम् । वि꣡व꣢꣯क्षसे ॥४२०॥
स्वर रहित मन्त्र
आग्निं न स्ववृक्तिभिर्होतारं त्वा वृणीमहे । शीरं पावकशोचिषं वि वो मदे यज्ञेषु स्तीर्णबर्हिषं विवक्षसे ॥४२०॥
स्वर रहित पद पाठ
आ । अग्निम् । न । स्ववृक्तिभिः । स्व । वृक्तिभिः । होतारम् । त्वा । वृणीमहे । शीरम् । पावकशोचिषम् । पावक । शोचिषम् । वि । वः । मदे । यज्ञेषु । स्तीर्णबर्हिषम् । स्तीर्ण । बर्हिषम् । विवक्षसे ॥४२०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 420
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 4; मन्त्र » 2
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 8;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 5; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » 4; मन्त्र » 2
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 8;
Acknowledgment
विषय - कोणत्या गुणांनी समृद्ध असा अग्निनाम परमेश्वराचा आम्ही स्वीकार करावा ?
शब्दार्थ -
आम्ही (न) या वेळी (होतारम्) सुखदायक, (शीरम्) सर्वत्र शयन करणाऱ्या म्हणजे सर्वव्यापी व (पावरुशोचिषम्) पावित्र्यकाक दीप्ती असणाऱ्या (त्वा) (अझिम्) अशा तुम्हा अग्रनायक परमेश्वराला (स्ववृक्तिभिः) आपल्या सूक्तीद्वारे व आचरणाद्वारे (आ वृणीमहे) वरण वा स्वीकार करणे. हे परमेश, आम्ही (वः मदे) तुम्ही दिलेल्या आनंदात (वि उत्कर्ष) उन्नती प्राप्त करावी. (यज्ञेषु) ब्रह्मयज्ञ, देवयज्ञ, आदी पंच यज्ञांत आणि अन्य परोपकार रूप यज्ञात (स्तीर्णवर्हिमम्) ज्याने आसन आंथरले आहे म्हणजे जो ते वरील यज्ञ करण्यासाठी तत्पर झाला आहे, त्याला आपण (विवक्षसे) विशेषत्वाने उन्नत करता (विशेषत्वाने मानसिक प्रेरणा देता.) ।। २।।
भावार्थ - परम आंद प्रदाता, सर्वव्यापी, स्व तेजाने मनास पवित्र करणाऱ्या महान परमेश्वराचा सर्व यज्ञकर्त्यांनी भौतिक अग्नीप्रमाणेच स्वीकार केला पाहिजे. त्याचे स्मरण केले पाहिजे।। २।।
इस भाष्य को एडिट करें