Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 1 के सूक्त 56 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 56/ मन्त्र 1
    ऋषिः - सव्य आङ्गिरसः देवता - इन्द्र: छन्दः - निचृज्जगती स्वरः - निषादः

    ए॒ष प्र पू॒र्वीरव॒ तस्य॑ च॒म्रिषोऽत्यो॒ न योषा॒मुद॑यंस्त भु॒र्वणिः॑। दक्षं॑ म॒हे पा॑ययते हिर॒ण्ययं॒ रथ॑मा॒वृत्या॒ हरि॑योग॒मृभ्व॑सम् ॥

    स्वर सहित पद पाठ

    ए॒षः । प्र । पू॒र्वीः । अव॑ । तस्य॑ । च॒म्रिषः॑ । अत्यः॑ । न । योषा॑म् । उत् । अ॒यं॒स्त॒ । भु॒र्वणिः॑ । दक्ष॑म् । म॒हे । पा॒य॒य॒ते॒ । हि॒र॒ण्ययम् । रथ॑म् । आ॒ऽवृत्य॑ । हरि॑ऽयोगम् । ऋभ्व॑सम् ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    एष प्र पूर्वीरव तस्य चम्रिषोऽत्यो न योषामुदयंस्त भुर्वणिः। दक्षं महे पाययते हिरण्ययं रथमावृत्या हरियोगमृभ्वसम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    एषः। प्र। पूर्वीः। अव। तस्य। चम्रिषः। अत्यः। न। योषाम्। उत्। अयंस्त। भुर्वणिः। दक्षम्। महे। पाययते। हिरण्ययम्। रथम्। आऽवृत्य। हरिऽयोगम्। ऋभ्वसम् ॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 56; मन्त्र » 1
    अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 21; मन्त्र » 1

    Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - He (teacher or preacher) becomes respectable everywhere who marries a learned lady being virile like a horse and sustainer of all, who fills the ears of all with his true sermons and enables them to get golden and splendid chariots drawn by horses and carrying men makes them mighty to protect the subjects.

    Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
    (अत्यः) अश्वः प्रत्य इत्यश्वनाम ( निघ० १.१४) = Horse. (हिरण्ययम् ) तेजः सुवर्णं वा प्रचुरं यस्मिन् तम् = Splendid and full of gold.

    Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - A preacher should marry a learned lady like himself. As he preaches among men-and teaches the boys, his wife should preach among women and should teach girls. By so doing ignorance and fear cannot remain any where.

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top