English
ऋग्वेद - मण्डल 3/ सूक्त 12/ मन्त्र 1
ऋषिः - गाथिनो विश्वामित्रः
देवता - इन्द्राग्नी
छन्दः - निचृद्गायत्री
स्वरः - षड्जः
इन्द्रा॑ग्नी॒ आ ग॑तं सु॒तं गी॒र्भिर्नभो॒ वरे॑ण्यम्। अ॒स्य पा॑तं धि॒येषि॒ता॥
स्वर सहित पद पाठइन्द्रा॑ग्नी॒ इति॑ । आ । ग॑तम् । सु॒तम् । गीः॒ऽभिः । नभः॑ । वरे॑ण्यम् । अ॒स्य । पा॒त॒म् । धि॒या । इ॒षि॒ता ॥
स्वर रहित मन्त्र
इन्द्राग्नी आ गतं सुतं गीर्भिर्नभो वरेण्यम्। अस्य पातं धियेषिता॥
स्वर रहित पद पाठइन्द्राग्नी इति। आ। गतम्। सुतम्। गीःऽभिः। नभः। वरेण्यम्। अस्य। पातम्। धिया। इषिता॥
ऋग्वेद - मण्डल » 3; सूक्त » 12; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 1; वर्ग » 11; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 1; वर्ग » 11; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The duties of the teacher and preacher are told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O teacher and preacher! you are like the air and electricity or the sun. You are givers of knowledge, protect the acceptable firmament and other worlds and your son/pupil. Come for the dissemination of knowledge.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O teacher and preacher ! as the air and sun are the protectors of the world, in the same way, you should become protectors of all, by imparting true knowledge and good education.
Foot Notes - (इन्द्राग्नी ) वायु विद्युतौ वायुसूर्यो इति भावार्थ:। अयं वा इन्द्रो योऽयं वातः पवते (Stph 14, 2, 2, 6 ) । अग्नि: प्रत्यक्षाग्नि विद्युत्सूर्य रूप स्त्रिविधः । इन्द्राग्निभ्यां वा इमो लोको ( द्यावापृथिव्यो ) विधृतौ | Ttry. संहितायाम् (5, 3, 2, 1) इन्द्राग्नी वै देवानामोजस्वितमौ (Stph 13, 1, 2, 6 ) वायु सूर्यो इति भावार्थ = The air and electricity. The air and sun. (नभः ) अन्तरिक्षम् अवकाशम् | नभ इतिसाधारणना (N.G. 1, 4 ) = Firmament. (इषिता) प्रज्ञापको सन्तौ। = Being givers of knowledge.
इस भाष्य को एडिट करें