ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 41/ मन्त्र 1
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - विराट्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
अहे॑ळमान॒ उप॑ याहि य॒ज्ञं तुभ्यं॑ पवन्त॒ इन्द॑वः सु॒तासः॑। गावो॒ न व॑ज्रि॒न्त्स्वमोको॒ अच्छेन्द्रा ग॑हि प्रथ॒मो य॒ज्ञिया॑नाम् ॥१॥
स्वर सहित पद पाठअहे॑ळमानः । उप॑ । या॒हि॒ । य॒ज्ञम् । तुभ्य॑म् । प॒व॒न्ते॒ । इन्द॑वः । सु॒तासः॑ । गावः॑ । न । वा॒ज्रि॒न् । स्वम् । ओकः॑ । अच्छ॑ । इन्द्र॑ । आ । ग॒हि॒ । प्र॒थ॒मः । य॒ज्ञिया॑नाम् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अहेळमान उप याहि यज्ञं तुभ्यं पवन्त इन्दवः सुतासः। गावो न वज्रिन्त्स्वमोको अच्छेन्द्रा गहि प्रथमो यज्ञियानाम् ॥१॥
स्वर रहित पद पाठअहेळमानः। उप। याहि। यज्ञम्। तुभ्यम्। पवन्ते। इन्दवः। सुतासः। गावः। न। वाज्रिन्। स्वम्। ओकः। अच्छ। इन्द्र। आ। गहि। प्रथमः। यज्ञियानाम् ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 41; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 7; वर्ग » 13; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 7; वर्ग » 13; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - What should a king do-is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O wielder of arms and missiles and giver of great prosperity king (Indra)! You, who are honored as the best guardian of the subjects, come to our home to provide us delicacies of life purified by the Some-creeper-juice as the cows come to their shed.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - O king, being honored from all sides by your subjects on account of your good virtues, come duly to the dealing to their calves of the nourishment of the State. As the cows come and their shed, in the same manner, you should attain humility in order to sustain your subjects.
Foot Notes - (अहेलमानः) सत्कृतः । हेड अनादरे (भ्वाः) अहेड़-मान: अमाहतः सत्कृतः । = Honored. (इन्दवः) सोमलताघुदकादीनि । इन्दुः इत्युदकनाम (NG 1, 12)Soma (moon creeper and waters etc.). (ओक: निवासस्थानम् । ओक निवासनामोच्यते (NKT 3,1,3,)। = Abode, dwelling place.
इस भाष्य को एडिट करें