ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 61/ मन्त्र 1
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - सरस्वती
छन्दः - निचृज्जगती
स्वरः - निषादः
इ॒यम॑ददाद्रभ॒समृ॑ण॒च्युतं॒ दिवो॑दासं वध्र्य॒श्वाय॑ दा॒शुषे॑। या शश्व॑न्तमाच॒खादा॑व॒सं प॒णिं ता ते॑ दा॒त्राणि॑ तवि॒षा स॑रस्वति ॥१॥
स्वर सहित पद पाठइ॒यम् । अ॒द॒दा॒त् । र॒भ॒सम् । ऋ॒ण॒ऽच्युत॑म् । दिवः॑ऽदासम् । व॒ध्रि॒ऽअ॒श्वाय॑ । दा॒शुषे॑ । या । शश्व॑न्तम् । आ॒ऽच॒खाद॑ । अ॒व॒सम् । प॒णिम् । ता । ते॒ । दा॒त्राणि॑ । त॒वि॒षा । स॒र॒स्व॒ति॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
इयमददाद्रभसमृणच्युतं दिवोदासं वध्र्यश्वाय दाशुषे। या शश्वन्तमाचखादावसं पणिं ता ते दात्राणि तविषा सरस्वति ॥१॥
स्वर रहित पद पाठइयम्। अददात्। रभसम्। ऋणऽच्युतम्। दिवःऽदासम्। वध्रिऽअश्वाय। दाशुषे। या। शश्वन्तम्। आऽचखाद। अवसम्। पणिम्। ता। ते। दात्राणि। तविषा। सरस्वति ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 61; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 8; वर्ग » 30; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 8; वर्ग » 30; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - What does this refined speech give-is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O highly learned lady ! who gives a son, free from all debts and giver of the light of knowledge, doing his work rapidly, to your husband who is a liberal donor, who has many mighty horses and makes firm the preserver of the admirable and eternal Vedic wisdom. You give these gifts by your power. This you should know well.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - That lady who accepts the speech endowed with knowledge and good education can know the eternal Vedic wisdom. The man whom she marries is most fortunate. This is what you should 'know.
Foot Notes - (दिवोदासम्) विद्याप्रकाशस्य दातारम् । दिवः is from दिवु and among many meanings of the verb द्युति or light is taken here. दासु-दाने (भ्वा) = Giver of the light of knowledge. (शश्वन्तम्) अनादिभूतं वेदविद्या विषयम् । = Eternal Vedic wisdom. (आचखाद ) स्थिरीकरोति। = Makes firm (पणिम् ) प्रशंसनीयम् । पण-व्यवहारे स्तुतौच (भ्वा ) । = Praiseworthy.
इस भाष्य को एडिट करें