English
ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 7/ मन्त्र 1
ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः
देवता - वैश्वानरः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
मू॒र्धानं॑ दि॒वो अ॑र॒तिं पृ॑थि॒व्या वै॑श्वान॒रमृ॒त आ जा॒तम॒ग्निम्। क॒विं स॒म्राज॒मति॑थिं॒ जना॑नामा॒सन्ना पात्रं॑ जनयन्त दे॒वाः ॥१॥
स्वर सहित पद पाठमू॒र्धान॑म् । दि॒वः । अ॒र॒तिम् । पृ॒थि॒व्याः । वै॒श्वा॒न॒रम् । ऋ॒ते । आ । जा॒तम् । अ॒ग्निम् । क॒विम् । स॒म्ऽराजम् । अति॑थिम् । जना॑नाम् । आ॒सन् । आ । पात्र॑म् । ज॒न॒य॒न्त॒ । दे॒वाः ॥
स्वर रहित मन्त्र
मूर्धानं दिवो अरतिं पृथिव्या वैश्वानरमृत आ जातमग्निम्। कविं सम्राजमतिथिं जनानामासन्ना पात्रं जनयन्त देवाः ॥१॥
स्वर रहित पद पाठमूर्धानम्। दिवः। अरतिम्। पृथिव्याः। वैश्वानरम्। ऋते। आ। जातम्। अग्निम्। कविम्। सम्ऽराजम्। अतिथिम्। जनानाम्। आसन्। आ। पात्रम्। जनयन्त। देवाः ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 7; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 5; वर्ग » 9; मन्त्र » 1
अष्टक » 4; अध्याय » 5; वर्ग » 9; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - What kind of Agni should be known (studied or learnt. Ed.) by men is told.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men! those enlightened men who are always happy make that person the sovereign and protector who is head or a chief among men who is like the sun that is head of heaven, lord of the earth, leader among all men, renowned in truth, shining and purifier like that fire, a sage endowed with extraordinary wisdom, and venerable like a guest.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Those men can make all happy who are just like God, and illumined with knowledge and humility like the fire and being so, they attain sovereignty.
Foot Notes - (वैश्वानरम् ) विश्वेषु नरेषु नायकम् । वैश्वानर: कस्मात् विश्वान् नरान्(NKT 7, 6, 21)। = Leader of all men. (आसन्) सन्ति । =Are. (पात्रम् ) य: पाति तम् । पा-रक्षणे ( भ्वा० )। = Protector, Guardian.
इस भाष्य को एडिट करें