Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 860
ऋषिः - पराशरः शाक्त्यः
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
काण्ड नाम -
4
सो꣢मं꣣ गा꣡वो꣢ धे꣣न꣡वो꣢ वावशा꣣नाः꣢꣫ सोमं꣣ वि꣡प्रा꣢ म꣣ति꣡भिः꣢ पृ꣣च्छ꣡मा꣢नाः । सो꣡मः꣢ सु꣣त꣡ ऋ꣢च्यते पू꣣य꣡मा꣢नः꣣ सो꣡मे꣢ अ꣣र्का꣢स्त्रि꣣ष्टु꣢भः꣣ सं꣡ न꣢वन्ते ॥८६०॥
स्वर सहित पद पाठसो꣡म꣢꣯म् । गा꣡वः꣢꣯ । धे꣣न꣡वः꣢ । वा꣣वशानाः꣢ । सो꣡म꣢꣯म् । वि꣡प्राः꣢꣯ । वि । प्राः꣣ । मति꣡भिः꣢ । पृ꣡च्छ꣡मा꣢नाः । सो꣡मः꣢꣯ । सु꣣तः꣢ । ऋ꣣च्यते । पूय꣡मा꣢नः । सो꣡मे꣢꣯ । अ꣣र्काः꣢ । त्रि꣡ष्टु꣡भः꣢ । त्रि꣣ । स्तु꣡भः꣢꣯ । सम् । न꣣वन्ते ॥८६०॥
स्वर रहित मन्त्र
सोमं गावो धेनवो वावशानाः सोमं विप्रा मतिभिः पृच्छमानाः । सोमः सुत ऋच्यते पूयमानः सोमे अर्कास्त्रिष्टुभः सं नवन्ते ॥८६०॥
स्वर रहित पद पाठ
सोमम् । गावः । धेनवः । वावशानाः । सोमम् । विप्राः । वि । प्राः । मतिभिः । पृच्छमानाः । सोमः । सुतः । ऋच्यते । पूयमानः । सोमे । अर्काः । त्रिष्टुभः । त्रि । स्तुभः । सम् । नवन्ते ॥८६०॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 860
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 10; मन्त्र » 2
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 3; सूक्त » 2; मन्त्र » 2
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 10; मन्त्र » 2
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 3; सूक्त » 2; मन्त्र » 2
Acknowledgment
पदार्थ -
(गावः-धेनवः) गाती हुई वेदवाणियाँ “धेनुः-वाङ् नाम” [निघं॰ १.१०] (सोमं वावशानाः) शान्तस्वरूप परमात्मा को पुनः पुनः चाहती हुई (विप्राः) मेधावी विद्वान् (मतिभिः) स्तुतिवाणियों से “वाग् वै मतिः” [श॰ ८.१.२.७] “मन्यते अर्चतिकर्मा” [निघं॰ ३.१४] (पृच्छमानाः) अर्चित करते हुए “पृच्छति अर्चंतिकर्मा” [निघं॰ ३.१४] (संनवन्ते) सम्यक् प्राप्त होते हैं (सोमः सुतः पूयमानः-ऋच्यते) शान्त परमात्मा साक्षात् हो अन्तरात्मा को शोधता हुआ प्रशंसित होता है (सोमे-अर्काः-त्रिष्टुभः-संनवन्ते) शान्त परमात्मा में अर्चना करने वाले मन वाणी कर्म से तीन प्रकार स्तुति करने वाले सङ्गत होते हैं।
भावार्थ - जाने वाली स्तुतिवाणियाँ पुनः पुनः चाहती हुई शान्त परमात्मा को प्राप्त होती हैं, मेधावी उपासक स्तुतिवाणियों से अर्चना करते हुए शान्त परमात्मा को प्राप्त होते हैं, साक्षात् हुआ परमात्मा उपासक के आत्मा को शोधता हुआ प्रशंसित किया जाता है, मन वाणी कर्म से स्तुति करने वाले अर्चकजन परमात्मा में सङ्गति पाते हैं॥२॥
विशेष - <br>
इस भाष्य को एडिट करें