Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 882
ऋषिः - गोषूक्त्यश्वसूक्तिनौ काण्वायनौ
देवता - इन्द्रः
छन्दः - उष्णिक्
स्वरः - ऋषभः
काण्ड नाम -
4
त꣢द꣢द्या꣡ चि꣢त्त उ꣣क्थि꣡नोऽनु꣢꣯ ष्टुवन्ति पू꣣र्व꣡था꣢ । वृ꣡ष꣢पत्नी꣣रपो꣡ ज꣢या दि꣣वे꣡दि꣢वे ॥८८२॥
स्वर सहित पद पाठत꣢त् । अ꣣द्य꣢ । अ꣣ । द्य꣢ । चि꣣त् । ते । उक्थि꣡नः꣢ । अ꣡नु꣢꣯ । स्तु꣡वन्ति । पूर्व꣡था꣢ । वृ꣡ष꣢꣯पत्नीः । वृ꣡ष꣢꣯ । प꣣त्नीः । अपः꣢ । ज꣢य । दिवे꣡दि꣢वे । दि꣣वे꣢ । दि꣣वे ॥८८२॥
स्वर रहित मन्त्र
तदद्या चित्त उक्थिनोऽनु ष्टुवन्ति पूर्वथा । वृषपत्नीरपो जया दिवेदिवे ॥८८२॥
स्वर रहित पद पाठ
तत् । अद्य । अ । द्य । चित् । ते । उक्थिनः । अनु । स्तुवन्ति । पूर्वथा । वृषपत्नीः । वृष । पत्नीः । अपः । जय । दिवेदिवे । दिवे । दिवे ॥८८२॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 882
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 18; मन्त्र » 3
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 6; सूक्त » 2; मन्त्र » 3
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 2; अर्ध-प्रपाठक » 2; दशतिः » ; सूक्त » 18; मन्त्र » 3
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 4; खण्ड » 6; सूक्त » 2; मन्त्र » 3
Acknowledgment
पदार्थ -
(अद्य चित्) आज भी (पूर्वथा) पूर्व की भाँति पूर्वकाल से परम्परागत (ते-उक्थिनः-अनुष्टुवन्ति) तेरे स्तोता निरन्तर स्तुति करते हैं, अतः तू हे ऐश्वर्यवन् परमात्मन्! (दिवे दिवे) दिनों दिन—प्रतिदिन (वृषपत्नीः) मन है पति—पालक जिनका उन “वृषाः हि मनः” [श॰ १.४.४.१] (अपः) कामनाओं को—पर “आपो वै सर्वे कामाः” [श॰ १०.५.४.१५] “मनसि वै सर्वे कामाः श्रिताः” [ऐ॰ आ॰ १.३.२] (जय) विजय प्राप्त करा।
भावार्थ - हे ऐश्वर्यवन् परमात्मन्! पूर्वकाल की भाँति परम्परागत आज भी तेरे स्तुतिकर्ता उपासकजन तेरी निरन्तर प्रतिदिन स्तुति करते चले आ रहे हैं, तू उपासकों के मन में रहने वाली कामनाओं को जीत—उन्हें असत् से सत् की ओर ले चल॥३॥
विशेष - <br>
इस भाष्य को एडिट करें