English
ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 31/ मन्त्र 2
ऋषिः - हिरण्यस्तूप आङ्गिरसः
देवता - अग्निः
छन्दः - निचृज्जगती
स्वरः - निषादः
त्वम॑ग्ने प्रथ॒मो अङ्गि॑रस्तमः क॒विर्दे॒वानां॒ परि॑ भूषसि व्र॒तम्। वि॒भुर्विश्व॑स्मै॒ भुव॑नाय॒ मेधि॑रो द्विमा॒ता श॒युः क॑ति॒धा चि॑दा॒यवे॑ ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । अ॒ग्ने॒ । प्र॒थ॒मः । अङ्गि॑रःऽतमः । क॒विः । दे॒वाना॑म् । परि॑ । भू॒ष॒सि॒ । व्र॒तम् । वि॒ऽभुः । विश्व॑स्मै । भुव॑नाय । मेधि॑रः । द्वि॒ऽमा॒ता । श॒युः । क॒ति॒धा । चि॒त् । आ॒यवे॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमग्ने प्रथमो अङ्गिरस्तमः कविर्देवानां परि भूषसि व्रतम्। विभुर्विश्वस्मै भुवनाय मेधिरो द्विमाता शयुः कतिधा चिदायवे ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम्। अग्ने। प्रथमः। अङ्गिरःऽतमः। कविः। देवानाम्। परि। भूषसि। व्रतम्। विऽभुः। विश्वस्मै। भुवनाय। मेधिरः। द्विऽमाता। शयुः। कतिधा। चित्। आयवे ॥
ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 31; मन्त्र » 2
अष्टक » 1; अध्याय » 2; वर्ग » 32; मन्त्र » 2
अष्टक » 1; अध्याय » 2; वर्ग » 32; मन्त्र » 2
भावार्थ - या मंत्रात श्लेषालंकार आहे. परमेश्वर वेदाद्वारे व त्याच्या अध्यापनाने विद्वान माणसाचे विद्या धर्मरूपी व्रत वा लोकांचे नियमरूपी व्रत सुशोभित करतो. ज्या ईश्वराने सूर्य इत्यादी प्रकाशमान व वायू, पृथ्वी इत्यादी अप्रकाशमान लोकसमूह उत्पन्न केलेले आहेत, तो सर्वव्यापी आहे व ईश्वरनिर्मित सृष्टीतून जो विद्या प्रकट करतो तो विद्वान असतो. त्या ईश्वर व विद्वानाशिवाय कोणीही विद्या व कारणापासून कार्यरूप लोकांचे निर्माण, धारण व जाणणे या गोष्टी करण्यास समर्थ होऊ शकत नाही. ॥ २ ॥
इस भाष्य को एडिट करें