English
ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 65/ मन्त्र 1
प्रति॑ वां॒ सूर॒ उदि॑ते सू॒क्तैर्मि॒त्रं हु॑वे॒ वरु॑णं पू॒तद॑क्षम् । ययो॑रसु॒र्य१॒॑मक्षि॑तं॒ ज्येष्ठं॒ विश्व॑स्य॒ याम॑न्ना॒चिता॑ जिग॒त्नु ॥
स्वर सहित पद पाठप्रति॑ । वा॒म् । सूरे॑ । उत्ऽइ॑ते । सु॒ऽउ॒क्तैः । मि॒त्रम् । हु॒वे॒ । वरु॑णम् । पू॒तऽद॑क्षम् । ययोः॑ । अ॒सु॒र्य॑म् । अक्षि॑तम् । ज्येष्ठ॑म् । विश्व॑स्य । याम॑न् । आ॒ऽचिता॑ । जि॒ग॒त्नु ॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रति वां सूर उदिते सूक्तैर्मित्रं हुवे वरुणं पूतदक्षम् । ययोरसुर्य१मक्षितं ज्येष्ठं विश्वस्य यामन्नाचिता जिगत्नु ॥
स्वर रहित पद पाठप्रति । वाम् । सूरे । उत्ऽइते । सुऽउक्तैः । मित्रम् । हुवे । वरुणम् । पूतऽदक्षम् । ययोः । असुर्यम् । अक्षितम् । ज्येष्ठम् । विश्वस्य । यामन् । आऽचिता । जिगत्नु ॥ ७.६५.१
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 65; मन्त्र » 1
अष्टक » 5; अध्याय » 5; वर्ग » 7; मन्त्र » 1
अष्टक » 5; अध्याय » 5; वर्ग » 7; मन्त्र » 1
भावार्थ - परमात्मा उपदेश करतो, की हे पुरुषांनो! तुम्ही प्रात:काळी वेदमंत्राद्वारे पूजनीय परमात्म्याची उपासना करा. ज्यामुळे तुम्हाला अखंड बल व मनोवांछित फल मिळेल व तुम्ही युद्धात आपल्या शत्रूंवर विजय प्राप्त कराल. येथे द्विवचनाने राजा व प्रजा दोन्हींचे ग्रहण करता येते. अर्थात, प्रजा व राजा यांनी उपासना काळात प्रार्थना करावी, की हे देवा! तू आम्हाला अक्षय बल दे. त्यामुळे आम्ही आमच्या शत्रूंना जिंकू शकू.
टिप्पणी -
या मंत्रात सूर्योदयाच्या वेळी संध्या व उपासनेचे स्पष्ट विधान केलेले आहे. त्यामुळे सर्वांचे परम कर्तव्य आहे, की सूर्योदयाच्या वेळी ब्राह्ममुहूर्ताच्या समयी परमेश्वराची उपासना करावी. ज्यामुळे बुद्धी बल व सर्व प्रकारचे ऐश्वर्य प्राप्त व्हावे. ॥१॥