English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 47/ मन्त्र 1
महि॑ वो मह॒तामवो॒ वरु॑ण॒ मित्र॑ दा॒शुषे॑ । यमा॑दित्या अ॒भि द्रु॒हो रक्ष॑था॒ नेम॒घं न॑शदने॒हसो॑ व ऊ॒तय॑: सु॒तयो॑ व ऊ॒तय॑: ॥
स्वर सहित पद पाठमहि॑ । वः॒ । म॒ह॒ताम् । अवः॑ । वरु॑ण । मित्र॑ । दा॒शुषे॑ । यम् । आ॒दि॒त्याः॒ । अ॒भि । द्रु॒हः । रक्ष॑थ । न । ई॒म् । अ॒घम् । न॒श॒त् । अ॒ने॒हसः॑ । वः॒ । ऊ॒तयः॑ । सु॒ऽऊ॒तयः॑ । वः॒ । ऊ॒तयः॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
महि वो महतामवो वरुण मित्र दाशुषे । यमादित्या अभि द्रुहो रक्षथा नेमघं नशदनेहसो व ऊतय: सुतयो व ऊतय: ॥
स्वर रहित पद पाठमहि । वः । महताम् । अवः । वरुण । मित्र । दाशुषे । यम् । आदित्याः । अभि । द्रुहः । रक्षथ । न । ईम् । अघम् । नशत् । अनेहसः । वः । ऊतयः । सुऽऊतयः । वः । ऊतयः ॥ ८.४७.१
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 47; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 7; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 4; वर्ग » 7; मन्त्र » 1
भावार्थ - अधिलोकात वरुण, मित्र, अर्य्यमा, आदित्य इत्यादी शब्द लोकवाचक असतात. जरी संपूर्ण वेद देवतास्तुतिपरक वाटतात, तरीही त्यांची योजना अनेक प्रकारे होते. देवता शब्द ही वेदात सर्ववाचक आहे, कारण इषु देवता, धनुष देवता, ज्या देवता, अश्व देवता, मण्डूक देवता, वनस्पती यूप देवता इत्यादी शेकडो प्रयोग तो भाव प्रकट करत आहेत. संपूर्ण ऋचेचा आशय हा आहे की, माणसाच्या प्रत्येक वर्गाचे मुख्य मुख्य पुरुष राष्ट्र सभासद असावेत व निरपेक्ष आणि नि:स्वार्थ भावाने मानवजातीच्या हिताची काळजी घेणारे असावेत. जे सर्वोत्तम कार्य करून आपले शेजारी, ग्रामीण व देशवासी यांना विशेष लाभ करून देतात त्यांना सदैव पारितोषिक दिले पाहिजे. देशात पाप वाढता कामा नये. सदैव उद्योगात राहावे. ॥१॥
इस भाष्य को एडिट करें