English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 1788
ऋषिः - जमदग्निर्भार्गवः
देवता - सूर्यः
छन्दः - बार्हतः प्रगाथः (विषमा बृहती, समा सतोबृहती)
स्वरः - मध्यमः
काण्ड नाम -
7
ब꣢ण्म꣣हा꣡ꣳ अ꣢सि सूर्य꣣ ब꣡डा꣢दित्य म꣣हा꣡ꣳ अ꣢सि । म꣣ह꣡स्ते꣢ स꣣तो꣡ म꣢हि꣣मा꣡ प꣢निष्टम म꣣ह्ना꣡ दे꣢व म꣣हा꣡ꣳ अ꣢सि ॥१७८८॥
स्वर सहित पद पाठब꣢ट् । म꣣हा꣢न् । अ꣣सि । सूर्य । ब꣢ट् । आ꣣दित्य । आ । दित्य । म꣢हान् । अ꣣सि । महः꣢ । ते꣣ । सतः꣢ । म꣣हिमा꣢ । प꣣निष्टम । मह्ना꣢ । दे꣣व । महा꣢न् । अ꣣सि ॥१७८८॥
स्वर रहित मन्त्र
बण्महाꣳ असि सूर्य बडादित्य महाꣳ असि । महस्ते सतो महिमा पनिष्टम मह्ना देव महाꣳ असि ॥१७८८॥
स्वर रहित पद पाठ
बट् । महान् । असि । सूर्य । बट् । आदित्य । आ । दित्य । महान् । असि । महः । ते । सतः । महिमा । पनिष्टम । मह्ना । देव । महान् । असि ॥१७८८॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 1788
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 9; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 9; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 20; खण्ड » 2; सूक्त » 4; मन्त्र » 1
Acknowledgment
(कौथुम) उत्तरार्चिकः » प्रपाठक » 9; अर्ध-प्रपाठक » 1; दशतिः » ; सूक्त » 9; मन्त्र » 1
(राणानीय) उत्तरार्चिकः » अध्याय » 20; खण्ड » 2; सूक्त » 4; मन्त्र » 1
Acknowledgment
पदार्थ -
પદાર્થ : (इन्द्र) હે ઐશ્વર્યવાન પરમાત્મન્ ! (यत्) જ્યારે તું (नृभिः) પોતાના આત્માને ઉન્નત કરનારા વિદ્વાન ઉપાસકો દ્વારા (प्राक् - अप्राक् - उदक् - न्यकक्) પૂર્વમાં , પશ્ચિમમાં , ઊર્ધ્વ દિશામાં - ઉત્તરમાં અથવા અધઃદિશામાં - દક્ષિણમાં (हूयसे) આમંત્રિત કરવામાં આવે છે - હૃદયમાં સ્મરણ કરવામાં આવે છે - બેસાડવામાં આવે છે , ત્યારે તું (पुरु सिम) અત્યંત શ્રેષ્ઠ સર્વ પ્રશસ્ય પરમાત્મન્ ! (नृषूतः असि) તે નરોવિદ્વાન ઉપાસકોનો પ્રેરક બને છે - બની જાય છે તથા (आनवे) સમગ્ર સ્તુતિ કરનારાઓને માટે પૂર્ણ આત્મસમર્પણ કરનારા ઉપાસકોને માટે (तुर्वशे प्रशर्ध असि) શીઘ્ર અથવા સ્વ આનંદરસથી પૂર્ણ રસયુક્ત બનાવનાર બની જાય છે . ( ૭ )
भावार्थ -
ભાવાર્થ : હે ઐશ્વર્યવાન પરમાત્મન્ ! તું જ્યારે વિદ્વાન ઉપાસકો દ્વારા પૂર્વમાં , પશ્ચિમમાં , ઉત્તરમાં અથવા દક્ષિણમાં સર્વત્ર સ્થાનોમાં અર્થાત્ સર્વત્ર કોઈપણ જ્યાં રહે અથવા જાય , આમંત્રિત કરીને હૃદયમાં સ્મરણ કરવામાં આવે , ત્યારે તું અત્યંત શ્રેષ્ઠ - પૂજ્યતમ તથા તે વિદ્વાનોનો પ્રેરક બની જાય છે ; અને સર્વતો ભાવથી આત્મ સમર્પણ કરનાર સ્તોતા - ઉપાસકને માટે શીઘ્ર ઉત્સાહક - આત્મબળદાતા અથવા પોતાના આનંદરસથી રસયુક્ત બનાવનાર બની જાય છે . ( ૭ )