English
Sidebar
सामवेद के मन्त्र
सामवेद - मन्त्रसंख्या 605
ऋषिः - मधुच्छन्दा वैश्वामित्रः
देवता - अग्निः
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
काण्ड नाम - आरण्यं काण्डम्
5
अ꣣ग्नि꣡मी꣢डे पु꣣रो꣡हि꣢तं य꣣ज्ञ꣡स्य꣢ दे꣣व꣢मृ꣣त्वि꣡ज꣢म् । हो꣡ता꣢रꣳ र꣣त्नधा꣡त꣢मम् ॥६०५॥
स्वर सहित पद पाठअ꣣ग्नि꣢म् । ई꣣डे । पुरो꣡हि꣢तम् । पु꣣रः꣢ । हि꣣तम् । यज्ञ꣡स्य꣢ । दे꣣व꣢म् । ऋ꣣त्वि꣡ज꣢म् । हो꣡ता꣢꣯रम् । रत्नधा꣡त꣢मम् । र꣣त्न । धा꣡त꣢꣯मम् ॥६०५॥
स्वर रहित मन्त्र
अग्निमीडे पुरोहितं यज्ञस्य देवमृत्विजम् । होतारꣳ रत्नधातमम् ॥६०५॥
स्वर रहित पद पाठ
अग्निम् । ईडे । पुरोहितम् । पुरः । हितम् । यज्ञस्य । देवम् । ऋत्विजम् । होतारम् । रत्नधातमम् । रत्न । धातमम् ॥६०५॥
सामवेद - मन्त्र संख्या : 605
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 3; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 3;
Acknowledgment
(कौथुम) पूर्वार्चिकः » प्रपाठक » 6; अर्ध-प्रपाठक » 3; दशतिः » 3; मन्त्र » 4
(राणानीय) पूर्वार्चिकः » अध्याय » 6; खण्ड » 3;
Acknowledgment
पदार्थ -
પદાર્થ : (यज्ञस्य) મહિમારૂપ સૃષ્ટિ યજ્ઞના (पुरोहितम्) પૂર્વથી વિદ્યમાન રહેલ પોતાની અંદર ધારણકર્તા, (देवम्) પ્રકાશક તથા મોક્ષપ્રદાતા, (ऋत्विजम्) પ્રત્યેક ઋતુમાં જડ-જંગમ રચયિતા, (होतारम्) હોમનાર યજમાન રૂપ, (रत्नधातमम्) રમણીય પદાર્થોના અત્યંત ધારક, (अग्निम्) જ્ઞાનપ્રકાશ સ્વરૂપ અગ્રણી પરમાત્માની (इडे) સ્તુતિ કરું-સ્તુતિમાં લાવું. (૪)
भावार्थ -
ભાવાર્થ : પરમાત્મા આ સૃષ્ટિનો એકલો જ પુરોહિત છે, સૃષ્ટિનાં પૂર્વે વિદ્યમાન રહીને તેને ધારણ કરી રહેલ છે, તે જ દેવ પણ છે, ભોગ અને મોક્ષ આપે છે, ઉપાસકની ઉપાસનારૂપ હવિને ગ્રહણ કરે છે. ઋત્વિક્ પણ છે , પ્રત્યેક ઋતુમાં અણુઓનો પરસ્પર સંયોગ કરીને રચયિતા છે. હોતા યજમાન પણ છે , પરિણામ અથવા રૂપાંતર કરે છે. રત્નધાતમ - યજ્ઞમંડપ પણ છે , સર્વ રમણીય પદાર્થોનો આશ્રય છે અને અગ્નિ પણ છે , તેને અગ્ર પરિવર્તન કરનાર પણ છે તે જ છે. તે એવા ગુણો વાલા પરમાત્મા ની હું સ્તુતિ કરું છું. (૪)