ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 13/ मन्त्र 1
ऋषिः - विवस्वानादित्यः
देवता - हविर्धाने
छन्दः - पादनिचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
यु॒जे वां॒ ब्रह्म॑ पू॒र्व्यं नमो॑भि॒र्वि श्लोक॑ एतु प॒थ्ये॑व सू॒रेः । शृ॒ण्वन्तु॒ विश्वे॑ अ॒मृत॑स्य पु॒त्रा आ ये धामा॑नि दि॒व्यानि॑ त॒स्थुः ॥
स्वर सहित पद पाठयु॒जे । वा॒म् । ब्रह्म॑ । पू॒र्व्यम् । नमः॑ऽभिः । वि । श्लोकः॑ । ए॒तु॒ । प॒थ्या॑ऽइव । सू॒रेः । शृ॒ण्वन्तु॑ । विश्वे॑ । अ॒मृत॑स्य । पु॒त्राः । आ । ये । धामा॑नि । दि॒व्यानि॑ । त॒स्थुः ॥
स्वर रहित मन्त्र
युजे वां ब्रह्म पूर्व्यं नमोभिर्वि श्लोक एतु पथ्येव सूरेः । शृण्वन्तु विश्वे अमृतस्य पुत्रा आ ये धामानि दिव्यानि तस्थुः ॥
स्वर रहित पद पाठयुजे । वाम् । ब्रह्म । पूर्व्यम् । नमःऽभिः । वि । श्लोकः । एतु । पथ्याऽइव । सूरेः । शृण्वन्तु । विश्वे । अमृतस्य । पुत्राः । आ । ये । धामानि । दिव्यानि । तस्थुः ॥ १०.१३.१
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 13; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 6; वर्ग » 13; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 6; वर्ग » 13; मन्त्र » 1
विषय - हविर्धान। स्त्री पुरुषों को वेद-धर्म का उपदेश।
भावार्थ -
हे स्त्री पुरुषो ! (वां) आप दोनों को (नमोभिः) विनयआचार आदि लक्षणों सहित (पूर्व्यं) ज्ञान में पूर्ण और पूर्व विद्वानों से सेवित और उपदिष्ट (ब्रह्म) वेद और ब्रह्म-ज्ञान का (युजे) उपदेश करता हूं। (सूरेः) सर्वजगत् के उत्पादक सञ्चालक प्रभु का वह (श्लोकः) वेदमय ज्ञानोपदेश (पथ्या इव) सन्मार्ग पर लेजाने वाली पगदण्डी के समान है। (विश्वे) समस्त (अमृतस्य पुत्राः) अमृत, मोक्षमय, अविनश्वर, अजर अमर परमेश्वर के पुत्र आप सब लोग और (ये) जो (दिव्यानि धामानि आ तस्थुः) कामना योग्य उत्तम लोकों, स्थानों और जन्मों को प्राप्त हैं वे सब (शृण्वन्तु) श्रवण करें।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - विवस्वानादित्य ऋषिः। हविर्धाने देवता॥ छन्द:- १ पादनिचृत् त्रिष्टुप्। २, ४ निचृत् त्रिष्टुप्। ३ विराट् त्रिष्टुप्। ५ निचृज्जगती। पञ्चर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें