ऋग्वेद - मण्डल 4/ सूक्त 2/ मन्त्र 20
ए॒ता ते॑ अग्न उ॒चथा॑नि वे॒धोऽवो॑चाम क॒वये॒ ता जु॑षस्व। उच्छो॑चस्व कृणु॒हि वस्य॑सो नो म॒हो रा॒यः पु॑रुवार॒ प्र य॑न्धि ॥२०॥
स्वर सहित पद पाठए॒ता । ते॒ । अ॒ग्ने॒ । उ॒चथा॑नि । वे॒धः । अवो॑चाम । क॒वये॑ । ता । जु॒ष॒स्व॒ । उत् । शो॒च॒स्व॒ । कृ॒णु॒हि । वस्य॑सः । नः॒ । म॒हः । रा॒यः । पु॒रु॒ऽवा॒र॒ । प्र । य॒न्धि॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
एता ते अग्न उचथानि वेधोऽवोचाम कवये ता जुषस्व। उच्छोचस्व कृणुहि वस्यसो नो महो रायः पुरुवार प्र यन्धि ॥२०॥
स्वर रहित पद पाठएता। ते। अग्ने। उचथानि। वेधः। अवोचाम। कवये। ता। जुषस्व। उत्। शोचस्व। कृणुहि। वस्यसः। नः। महः। रायः। पुरुऽवार। प्र। यन्धि॥२०॥
ऋग्वेद - मण्डल » 4; सूक्त » 2; मन्त्र » 20
अष्टक » 3; अध्याय » 4; वर्ग » 19; मन्त्र » 5
अष्टक » 3; अध्याय » 4; वर्ग » 19; मन्त्र » 5
विषय - अधीन के कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
हे ( वेधः ) कार्य विधान करनेहारे मेधाविन् विद्वन् ! हे नायक पुरुष ! हे (अग्ने) ज्ञानवन् ! (ते) तुझ ( कवये ) क्रान्तदर्शी चतुर पुरुष के हितार्थ ( एता ) ये ( उचथानि ) नाना उत्तम वचन हम ( अवोचाम ) सदा कहें। और तू (नः) हमारे (ता) उनको ( जुषस्व ) प्रेमपूर्वक स्वीकार और सेवन कर । तू ( उत् शोचस्व ) उत्तम रीति से सबके ऊपर प्रकाशित हो । (नः) हमें ( वस्यसः ) उत्तम वसु बसने वालों में सबसे उत्कृष्ट ( कृणुहि ) बना । हे ( पुरुवार ) बहुतों से वरण करने योग्य और बहुतों का वारण करने हारे ! तू ( नः ) हमें ( महः ) बड़ाभारी ( रायः ) ऐश्वर्य ( प्र यन्धि ) प्रदान करे । इत्येकोनविंशो वर्गः ॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वामदेव ऋषिः ॥ अग्निदेवता ॥ छन्दः- १, १९ पंक्तिः । १२ निचृत्पंक्तिः । १४ स्वराट् पंक्तिः । २, ४–७, ९, १३, १५, १७, १८, २० निचृत् त्रिष्टुप् । ३, १६ त्रिष्टुप् । ८, १०, ११ विराट् त्रिष्टुप् ॥
इस भाष्य को एडिट करें