English
ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 11/ मन्त्र 5
आग्ने॑ वह हवि॒रद्या॑य दे॒वानिन्द्र॑ज्येष्ठास इ॒ह मा॑दयन्ताम्। इ॒मं य॒ज्ञं दि॒वि दे॒वेषु॑ धेहि यू॒यं पा॑त स्व॒स्तिभिः॒ सदा॑ नः ॥५॥
स्वर सहित पद पाठआ । अ॒ग्ने॒ । व॒ह॒ । ह॒विः॒ऽअद्या॑य । दे॒वान् । इन्द्र॑ऽज्येष्ठासः । इ॒ह । मा॒द॒य॒न्ता॒म् । इ॒मम् । य॒ज्ञम् । दि॒वि । दे॒वेषु॑ । धे॒हि॒ । यू॒यम् । पा॒त॒ । स्व॒स्तिऽभिः॑ । सदा॑ । नः॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
आग्ने वह हविरद्याय देवानिन्द्रज्येष्ठास इह मादयन्ताम्। इमं यज्ञं दिवि देवेषु धेहि यूयं पात स्वस्तिभिः सदा नः ॥५॥
स्वर रहित पद पाठआ। अग्ने। वह। हविःऽअद्याय। देवान्। इन्द्रऽज्येष्ठासः। इह। मादयन्ताम्। इमम्। यज्ञम्। दिवि। देवेषु। धेहि। यूयम्। पात। स्वस्तिऽभिः। सदा। नः ॥५॥
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 11; मन्त्र » 5
अष्टक » 5; अध्याय » 2; वर्ग » 14; मन्त्र » 5
अष्टक » 5; अध्याय » 2; वर्ग » 14; मन्त्र » 5
विषय - उसके कर्त्तव्य।
भावार्थ -
हे ( अग्ने ) विद्वन् ! हे तेजस्विन् ! ( देवान् ) विद्वान् पुरुषों को ( अद्याय ) खाने के लिये ( हविः आ वह ) उत्तम अन्न प्राप्त करा । अथवा ( हविः-अद्याय) उत्तम अन्नादि भोजन कराने के लिये ( देवान् आ वह ) उत्तम विद्वान् पुरुषों को प्राप्त कर । ( इह ) इस राष्ट्र में ( इन्द्र-ज्येष्ठासः ) राजा को अपना मुख्य मानने वाले प्रजाजन ( मादयन्ताम् ) यहां प्रसन्नतापूर्वक जीवन व्यतीत करें । हे विद्वान्, राजन्, ( इमं यज्ञं) इस यज्ञ को ( दिवि ) प्रकाशस्वरूप परमेश्वर और ( देवेषु ) विद्वान्, पुरुषों के आश्रय पर ( धेहि ) स्थापित कर । हे विद्वान् पुरुषो ! ( यूयं ) तुम सब लोग ( नः ) हमें ( सदा ) सर्वदा ( स्वस्तिभिः पात ) सुख कल्याणकर साधनों से पालन करो । इति चतुर्दशो वर्गः ॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः । अग्निर्देवता ।। छन्दः - १ स्वराद् पंक्ति: । २, ४ भुरिक् पंक्तिः । ३ विराट् त्रिष्टुप् । ५ निचृत्त्रिष्टुप् ।। पञ्चर्चं सूक्तम्
इस भाष्य को एडिट करें