ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 102/ मन्त्र 1
ऋषिः - प्रयोगो भार्गव अग्निर्वा पावको बार्हस्पत्यः ; अथवाग्नी गृहपतियविष्ठौ सहसः सुतौ तयोर्वान्यतरः
देवता - अग्निः
छन्दः - निचृद्गायत्री
स्वरः - षड्जः
त्वम॑ग्ने बृ॒हद्वयो॒ दधा॑सि देव दा॒शुषे॑ । क॒विर्गृ॒हप॑ति॒र्युवा॑ ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । अ॒ग्ने॒ । बृ॒हत् । वयः॑ । दधा॑सि । दे॒व॒ । दा॒शुषे॑ । क॒विः । गृ॒हऽप॑तिः । युवा॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमग्ने बृहद्वयो दधासि देव दाशुषे । कविर्गृहपतिर्युवा ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम् । अग्ने । बृहत् । वयः । दधासि । देव । दाशुषे । कविः । गृहऽपतिः । युवा ॥ ८.१०२.१
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 102; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 7; वर्ग » 9; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 7; वर्ग » 9; मन्त्र » 1
विषय - गृहस्वामी के कर्तव्य।
भावार्थ -
हे ( अग्ने ) विद्वन् ! तेजस्विन् ! सर्वप्रकाशक ! हे (देव) दानशील ! ( दाशुषे ) देने वाले को ( त्वम् ) तू ( बृहत् वयः ) बहुत बड़ी आयु, प्रचुर अन्न और बहुत सा ज्ञान ( दधासि ) प्रदान करता है। तू ( कविः ) क्रान्तदर्शी, ( गृहपतिः ) गृह का स्वामी और ( युवा ) बलवान् है।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - प्रयोगो भार्गवोऽग्निर्वा पावको बार्हस्पत्यः। अथवाग्नी गृहपतियविष्ठौ सहसः सुतौ। तयोर्वान्यतर ऋषिः॥ अग्निर्देवता॥ छन्दः—१, ३—५, ८, ९, १४, १५, २०—२२ निचृद् गायत्री। २, ६, १२, १३, १६ गायत्री। ७, ११, १७, १९ विराड् गायत्री। १०, १८ पादनिचृद् गायत्री॥
इस भाष्य को एडिट करें