English
ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 84/ मन्त्र 9
क्षेति॒ क्षेमे॑भिः सा॒धुभि॒र्नकि॒र्यं घ्नन्ति॒ हन्ति॒ यः । अग्ने॑ सु॒वीर॑ एधते ॥
स्वर सहित पद पाठक्षेति॑ । क्षेमे॑भिः । सा॒धुऽभिः॑ । नकिः॑ । यम् । घ्नन्ति॑ । हन्ति॑ । यः । अग्ने॑ । सु॒ऽवीरः॑ । ए॒ध॒ते॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
क्षेति क्षेमेभिः साधुभिर्नकिर्यं घ्नन्ति हन्ति यः । अग्ने सुवीर एधते ॥
स्वर रहित पद पाठक्षेति । क्षेमेभिः । साधुऽभिः । नकिः । यम् । घ्नन्ति । हन्ति । यः । अग्ने । सुऽवीरः । एधते ॥ ८.८४.९
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 84; मन्त्र » 9
अष्टक » 6; अध्याय » 6; वर्ग » 6; मन्त्र » 4
अष्टक » 6; अध्याय » 6; वर्ग » 6; मन्त्र » 4
विषय - नायक वा प्रभु के प्रति अधीनों के कर्त्तव्य।
भावार्थ -
( यः ) जो ( क्षेमेभिः ) कल्याणकारी ( साधुभिः ) उत्तम कार्यसाधक पुरुषों और उपायों सहित ( क्षेति ) रहता और ऐश्वर्य की वृद्धि करता है, ( यं नकिः घ्नन्ति ) जिसको कोई भी मार नहीं सकते हैं। वह हे (अग्ने) अग्निवत् ज्ञानिन्, तेजस्विन्, प्रतापशालिन् ! तू ( सुवीरः ) उत्तम वीर्यवान् होकर ( एधते ) वृद्धि को प्राप्त करता है। इति षष्ठो वर्गः॥
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - उशना काव्य ऋषिः॥ अग्निर्देवता॥ छन्दः—१ पादनिचृद् गायत्री। २ विराड् गायत्री। ३,६ निचृद् गायत्री। ४, ५, ७—९ गायत्री॥ नवर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें