English
ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 16/ मन्त्र 2
ऋषिः - असितः काश्यपो देवलो वा
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - निचृद्गायत्री
स्वरः - षड्जः
क्रत्वा॒ दक्ष॑स्य र॒थ्य॑म॒पो वसा॑न॒मन्ध॑सा । गो॒षामण्वे॑षु सश्चिम ॥
स्वर सहित पद पाठक्रत्वा॑ । दक्ष॑स्य । र॒थ्य॑म् । अ॒पः । वसा॑नम् । अन्ध॑सा । गो॒ऽसाम् । अण्वे॑षु । स॒श्चि॒म॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
क्रत्वा दक्षस्य रथ्यमपो वसानमन्धसा । गोषामण्वेषु सश्चिम ॥
स्वर रहित पद पाठक्रत्वा । दक्षस्य । रथ्यम् । अपः । वसानम् । अन्धसा । गोऽसाम् । अण्वेषु । सश्चिम ॥ ९.१६.२
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 16; मन्त्र » 2
अष्टक » 6; अध्याय » 8; वर्ग » 6; मन्त्र » 2
अष्टक » 6; अध्याय » 8; वर्ग » 6; मन्त्र » 2
विषय - अध्यक्ष का गुण दानशीलता
भावार्थ -
(क्रत्वा) कर्मसामर्थ्य और बुद्धि-सामर्थ्य से (दक्षस्य रथ्यम्) बलवान् रथीवत् नायक और (अन्धसा अपः वसानम्) अन्न के बल पर आप्त प्रजाओं को आच्छादित अर्थात् पालन करने वाले (अण्वेषु) विद्वान् पुरुषों वा स्तुति-वचनों में (गो-साम्) भूमि आदि के दाता पुरुष को हम (सश्चिम) प्राप्त करें।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - असितः काश्यपो देवलो वा ऋषिः ॥ पवमानः सोमो देवता ॥ छन्दः— १ विराड् गायत्री। २, ८ निचृद् गायत्री। ३–७ गायत्री ॥ अष्टर्चं सूक्तम् ॥
इस भाष्य को एडिट करें