ऋग्वेद - मण्डल 9/ सूक्त 98/ मन्त्र 1
ऋषिः - अम्बरीष ऋजिष्वा च
देवता - पवमानः सोमः
छन्दः - अनुष्टुप्
स्वरः - गान्धारः
अ॒भि नो॑ वाज॒सात॑मं र॒यिम॑र्ष पुरु॒स्पृह॑म् । इन्दो॑ स॒हस्र॑भर्णसं तुविद्यु॒म्नं वि॑भ्वा॒सह॑म् ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒भि । नः॒ । वा॒ज॒ऽसात॑मम् । र॒यिम् । अ॒र्ष॒ । पु॒रु॒ऽस्पृह॑म् । इन्दो॒ इति॑ । स॒हस्र॑ऽभर्णसम् । तु॒वि॒ऽद्यु॒म्नम् । वि॒भ्व॒ऽसह॑म् ॥
स्वर रहित मन्त्र
अभि नो वाजसातमं रयिमर्ष पुरुस्पृहम् । इन्दो सहस्रभर्णसं तुविद्युम्नं विभ्वासहम् ॥
स्वर रहित पद पाठअभि । नः । वाजऽसातमम् । रयिम् । अर्ष । पुरुऽस्पृहम् । इन्दो इति । सहस्रऽभर्णसम् । तुविऽद्युम्नम् । विभ्वऽसहम् ॥ ९.९८.१
ऋग्वेद - मण्डल » 9; सूक्त » 98; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 4; वर्ग » 23; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 4; वर्ग » 23; मन्त्र » 1
विषय - सोम पवमान। तेजस्वी के कर्त्तव्य।
भावार्थ -
हे (इन्दो) तेजस्विन् ! तू (नः) हमें (वाज-सातमं) खूब बल, वेग, ऐश्वर्य, धन, अन्न, ज्ञान आदि देने वाला (पुरु-स्पृहम्) बहुतों को अच्छा लगने वाला, (सहस्र भर्णसम्) सहस्रों को पालन करने में समर्थ, (तुवि-द्युम्नम्) बहुत से अन्नों, यशों, तेजों से युक्त, (विभ्वा-सहं) बहुतसों, बड़ों २ को जातने वाला (रयिम् अभि अर्ष) बल, वीर्य प्रदान कर। हमसे तू भी प्राप्त करें।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - अम्बरीष ऋजिष्वा च ऋषिः। पवमानः सोमो देवता॥ छन्द:- १, २, ४, ७, १० अनुष्टुप्। ३, ४, ९ निचृदनुष्टुप्॥ ६, १२ विराडनुष्टुप्। ८ आर्ची स्वराडनुष्टुप्। द्वादशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें