यजुर्वेद - अध्याय 15/ मन्त्र 7
ऋषिः - परमेष्ठी ऋषिः
देवता - विद्वांसो देवता
छन्दः - ब्राह्मी त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
1
तन्तु॑ना रा॒यस्पोषे॑ण रा॒यस्पोषं॑ जिन्व सꣳस॒र्पेण॑ श्रु॒ताय॑ श्रु॒तं जि॑न्वै॒डेनौष॑धीभि॒रोष॑धीर्जिन्वोत्त॒मेन॑ त॒नूभि॑स्त॒नूर्जि॑न्व वयो॒धसाधीं॑ते॒नाधी॑तं जिन्वाभि॒जिता॒ तेज॑सा॒ तेजो॑ जिन्व॥७॥
स्वर सहित पद पाठतन्तु॑ना। रा॒यः। पोषे॑ण। रा॒यः। पोष॑म्। जि॒न्व॒। स॒ꣳस॒र्पेणेति॑ सम्ऽस॒र्पेण॑। श्रु॒ताय॑। श्रु॒तम्। जि॒न्व॒। ऐ॒डेन॑। ओष॑धीभिः। ओष॑धीः। जि॒न्व॒। उ॒त्त॒मेनेत्यु॑त्ऽत॒मेन॑। त॒नूभिः॑। त॒नूः। जि॒न्व॒। व॒यो॒धसेति॑ वयः॒ऽधसा॑। आधी॑ते॒नेत्याऽधी॑तेन। आधी॑त॒मित्याऽधी॑तम्। जि॒न्व॒। अ॒भि॒जितेत्य॑ऽभि॒जिता॑। तेज॑सा। तेजः। जि॒न्व॒ ॥७ ॥
स्वर रहित मन्त्र
तन्तुना रायस्पोषेण रायस्पोषञ्जिन्व सँसर्पेण श्रुताय श्रुतञ्जिन्वैडेनौषधीभिरोषधीर्जिन्वोत्तमेन तनूभिस्तनूर्जिन्व वयोधसाधीतेअनाधीतञ्जिन्वाभिजिता तेजसा तेजो जिन्व ॥
स्वर रहित पद पाठ
तन्तुना। रायः। पोषेण। रायः। पोषम्। जिन्व। सꣳसर्पेणेति सम्ऽसर्पेण। श्रुताय। श्रुतम्। जिन्व। ऐडेन। ओषधीभिः। ओषधीः। जिन्व। उत्तमेनेत्युत्ऽतमेन। तनूभिः। तनूः। जिन्व। वयोधसेति वयःऽधसा। आधीतेनेत्याऽधीतेन। आधीतमित्याऽधीतम्। जिन्व। अभिजितेत्यऽभिजिता। तेजसा। तेजः। जिन्व॥७॥
Translation -
By increment, promote riches and nourishment with riches and nourishment. (1) By imparting, promote knowledge for the sake of knowledge. (2) By cultivation of earth, promote plants with plants. (3) By excellence, promote physique with physique. (4) By long age, promote studies with studies. (5) By conquest, promote lustre with lustre. (6)
Notes -
Tantuna, तन्यते विस्तार्यते इति तंतु: तेन, that which is extended or increased; by increment. Samsarpena, सम्यक् प्राणेन, by imparting properly. Śrutam,अधीतं ‚ that which is heard or learned. Aidena, इडाया: अन्नस्य संस्कारेण, by improving the quality of plants; by cultivation. Osadhih, plants, crops. Uttamena, by being the best; by excellence. . Vayodhasa, वयो दीर्घयुष्यं दधाति पुष्णाति इति वयोधा: आरोग्यं, that which promotes a long life, i. e. good health or freedom from disease. Or, the long age itself. Abhijita, by conquest. Tejah, lustre; influence; majesty.
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal