English
अथर्ववेद - काण्ड 10/ सूक्त 3/ मन्त्र 23
सूक्त - अथर्वा
देवता - वरणमणिः, वनस्पतिः, चन्द्रमाः
छन्दः - अनुष्टुप्
सूक्तम् - सपत्नक्षयणवरणमणि सूक्त
यथा॒ यशो॒ यज॑माने॒ यथा॒स्मिन्य॒ज्ञ आहि॑तम्। ए॒वा मे॑ वर॒णो म॒णिः की॒र्तिं भूतिं॒ नि य॑च्छतु। तेज॑सा मा॒ समु॑क्षतु॒ यश॑सा॒ सम॑नक्तु मा ॥
स्वर सहित पद पाठयथा॑ । यश॑: । यज॑माने । यथा॑ । अ॒स्मिन् । य॒ज्ञे । आऽहि॑तम् । ए॒व । मे॒ । व॒र॒ण: । म॒णि: । की॒र्तिम् । भूति॑म् । नि । य॒च्छ॒तु॒ । तेज॑सा । मा॒ । सम् । उ॒क्ष॒तु॒ । यश॑सा । सम् । अ॒न॒क्तु॒ । मा॒ ॥३.२३॥
स्वर रहित मन्त्र
यथा यशो यजमाने यथास्मिन्यज्ञ आहितम्। एवा मे वरणो मणिः कीर्तिं भूतिं नि यच्छतु। तेजसा मा समुक्षतु यशसा समनक्तु मा ॥
स्वर रहित पद पाठयथा । यश: । यजमाने । यथा । अस्मिन् । यज्ञे । आऽहितम् । एव । मे । वरण: । मणि: । कीर्तिम् । भूतिम् । नि । यच्छतु । तेजसा । मा । सम् । उक्षतु । यशसा । सम् । अनक्तु । मा ॥३.२३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 10; सूक्त » 3; मन्त्र » 23
भाषार्थ -
(यथा) जैसा (यशः) यश (यजमाने) यजमान में तथा (यथा) जैसा (अस्मिन् यज्ञे) इस यज्ञ में (आहितम्) निहित है, स्थापित है। (एवा) इसी प्रकार (मे) मुझ में (वरणः मृणिः) श्रेष्ठ तथा रत्नरूप शत्रुनिवारक-सेनाध्यक्ष (कीर्तिम्) कीर्ति को, (भूतिम्) वैभव को (नियच्छतु) नियत करे, स्थापित करे, (तेजसा) तेज से (मा) मुझे (समुक्षतु) सम्यक्-सींचे, (यशसा) यश द्वारा (मा) मुझे (समनक्तु) सम्यक्-कान्तिमान करे।
टिप्पणी -
[यजमान का अर्थ है यज्ञ करने वाला, अर्थात् देवपूजा, सत्संगति, तथा दान करने वाला। यश का भी अर्थ है वह कर्म, जिस में कि देवों की पूजा हो, सत्संगति हो, तथा दान दिया जाय। राजा भी यजमान बन कर, राष्ट्र यज्ञ को रचाने का संकल्प कर के, राष्ट्र के देव की पूजा, उनके सत्संग, तथा उन्हें दान देने का अभिलाषी है]।