English
ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 48/ मन्त्र 1
ऋषिः - प्रस्कण्वः काण्वः
देवता - उषाः
छन्दः - विराट्पथ्याबृहती
स्वरः - मध्यमः
स॒ह वा॒मेन॑ न उषो॒ व्यु॑च्छा दुहितर्दिवः । स॒ह द्यु॒म्नेन॑ बृह॒ता वि॑भावरि रा॒या दे॑वि॒ दास्व॑ती ॥
स्वर सहित पद पाठस॒ह । वा॒मेन॑ । नः॒ । उ॒षः॒ । वि । उ॒च्छ॒ । दु॒हि॒तः॒ । दि॒वः॒ । स॒ह । द्यु॒म्नेन॑ । बृ॒ह॒ता । वि॒भा॒ऽव॒रि॒ । रा॒या । दे॒वि॒ । दास्व॑ती ॥
स्वर रहित मन्त्र
सह वामेन न उषो व्युच्छा दुहितर्दिवः । सह द्युम्नेन बृहता विभावरि राया देवि दास्वती ॥
स्वर रहित पद पाठसह । वामेन । नः । उषः । वि । उच्छ । दुहितः । दिवः । सह । द्युम्नेन । बृहता । विभावरि । राया । देवि । दास्वती॥
ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 48; मन्त्र » 1
अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 3; मन्त्र » 1
अष्टक » 1; अध्याय » 4; वर्ग » 3; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - Now the attributes of the girls like the Dawn are taught in the first Mantra.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O brilliant girl shining with wisdom and good education who art like the dawn, the daughter of the sun, O diffuser of light, dawn upon us with great illumination in the form of knowledge and culture. O girl of liberal disposition, dawn upon us with admirable beauty of wisdom and prosperity of vast and good Government.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
(धुम्नेन) प्रकाशेनेव विद्यासुशिक्षारूपेण = With the light in the form of wisdom and good education. (देवि) विद्या सुशिक्षाभ्यां द्योतमाने
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - As the dawn makes men industrious, impelling them to be active and making them happy with the achievement of great substance and when in the evening, she makes them retire, in the same manner, the parents should urge upon their daughters to acquire wisdom and good education.
इस भाष्य को एडिट करें