ऋग्वेद - मण्डल 4/ सूक्त 16/ मन्त्र 1
ऋषिः - वामदेवो गौतमः
देवता - इन्द्र:
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
आ स॒त्यो या॑तु म॒घवाँ॑ ऋजी॒षी द्रव॑न्त्वस्य॒ हर॑य॒ उप॑ नः। तस्मा॒ इदन्धः॑ सुषुमा सु॒दक्ष॑मि॒हाभि॑पि॒त्वं क॑रते गृणा॒नः ॥१॥
स्वर सहित पद पाठआ । स॒त्यः । या॒तु॒ । म॒घऽवा॑न् । ऋ॒जी॒षी । द्रव॑न्तु । अ॒स्य॒ । हर॑यः । उप॑ । नः॒ । तस्मै॑ । इत् । अन्धः॑ । सु॒सु॒म॒ । सु॒ऽदक्ष॑म् । इ॒ह । अ॒भि॒ऽपि॒त्वम् । क॒र॒ते॒ । गृ॒णा॒नः ॥
स्वर रहित मन्त्र
आ सत्यो यातु मघवाँ ऋजीषी द्रवन्त्वस्य हरय उप नः। तस्मा इदन्धः सुषुमा सुदक्षमिहाभिपित्वं करते गृणानः ॥१॥
स्वर रहित पद पाठआ। सत्यः। यातु। मघऽवान्। ऋजीषी। द्रवन्तु। अस्य। हरयः। उप। नः। तस्मै। इत्। अन्धः। सुसुम। सुऽदक्षम्। इह। अभिऽपित्वम्। करते। गृणानः ॥१॥
ऋग्वेद - मण्डल » 4; सूक्त » 16; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 5; वर्ग » 17; मन्त्र » 1
अष्टक » 3; अध्याय » 5; वर्ग » 17; मन्त्र » 1
Subject [विषय - स्वामी दयानन्द] - The attributes and duties of a king (Indra) are mentioned.
Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! let us produce more food and other things. Because the king ( government ) employs only the virtuous persons capable to generate all sorts of potential in the State. May that truthful king of upright policy and endowed with admirable wealth come to us along with his officers and workers to help us.
Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
N/A
Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - Let us try to develop prosperity of the State for the pleasure of that king, who strengthens the State, supports the people with good policy. His men also being righteous always love to protect the people and unite us with love (not with force).
Foot Notes - (ऋजीषी) ऋजुनीति: । = Man of upright policy. (हरयः) मनुष्याः । हरय इति मनुष्यनाम (NG 2, 3 ) = The human beings. (अन्धः ) अन्नादिकम् । अन्ध इत्यन्न नाम (NG 2, 7 ) = Food and other things. (द्रवन्तु) गच्छन्तु । = May go fast or run.
इस भाष्य को एडिट करें