Loading...
ऋग्वेद मण्डल - 6 के सूक्त 30 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
  • ऋग्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • ऋग्वेद - मण्डल 6/ सूक्त 30/ मन्त्र 1
    ऋषिः - भरद्वाजो बार्हस्पत्यः देवता - इन्द्र: छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः

    भूय॒ इद्वा॑वृधे वी॒र्या॑यँ॒ एको॑ अजु॒र्यो द॑यते॒ वसू॑नि। प्र रि॑रिचे दि॒व इन्द्रः॑ पृथि॒व्या अ॒र्धमिद॑स्य॒ प्रति॒ रोद॑सी उ॒भे ॥१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    भूयः॑ । इत् । व॒वृ॒धे॒ । वी॒र्या॑य । एकः॑ । अ॒जु॒र्यः । द॒य॒ते॒ । वसू॑नि । प्र । रि॒रि॒चे॒ । दि॒वः । इन्द्रः॑ । पृ॒थि॒व्याः । अ॒र्धम् । इत् । अ॒स्य॒ । प्रति॑ । रोद॑सी॒ इति॑ । उ॒भे इति॑ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    भूय इद्वावृधे वीर्यायँ एको अजुर्यो दयते वसूनि। प्र रिरिचे दिव इन्द्रः पृथिव्या अर्धमिदस्य प्रति रोदसी उभे ॥१॥

    स्वर रहित पद पाठ

    भूयः। इत्। ववृधे। वीर्याय। एकः। अजुर्यः। दयते। वसूनि। प्र। रिरिचे। दिवः। इन्द्रः। पृथिव्याः। अर्धम्। इत्। अस्य। प्रति। रोदसी इति। उभे इति ॥१॥

    ऋग्वेद - मण्डल » 6; सूक्त » 30; मन्त्र » 1
    अष्टक » 4; अध्याय » 7; वर्ग » 2; मन्त्र » 1

    Translation [अन्वय - स्वामी दयानन्द] - O men ! the sun illuminates the half of the heaven and earth and surpasses all luminaries by his greatness and it is by his power of attraction that all worlds are upheld, in the same manner, the king who waves in heroic powers, is young and energetic, alone gives wealth to deserving persons, become very good and glorious like the sun.

    Commentator's Notes [पदार्थ - स्वामी दयानन्द] -
    N/A

    Purport [भावार्थ - स्वामी दयानन्द] - The king illumines and becomes glorious like the sun by his noble virtues-and by the aid of his assistants and good materials. As the sun illuminates half the globe standing Infront of all words, in the same manner, a ruler should illuminate justice only distinguishing between justice and give that just to all impartially.

    Foot Notes - (अजुर्यः) प्रजीर्णो युवा । अ + रजू-बयो हानो (दिवा:) । = Young (energetic) and not old. (रिरिचे) रिर्णक्तयतिरिक्तो भवति । रिचिर् -विरेचने (रुधा०) । = Surpasses. (इन्द्र:) सूर्यः इव । (इन्द्रः) अथय: स इन्द्रोऽसौ स आदित्यः (शतपद ब्राह्मणे 12, 1, 3, 15 ) इदि-परमेश्वर्ये (भ्वा०) | = Like the sun.

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top