English
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 17/ मन्त्र 1
ऋषिः - देवश्रवा यामायनः
देवता - सरण्यूः
छन्दः - विराट्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
त्वष्टा॑ दुहि॒त्रे व॑ह॒तुं कृ॑णो॒तीती॒दं विश्वं॒ भुव॑नं॒ समे॑ति । य॒मस्य॑ मा॒ता प॑र्यु॒ह्यमा॑ना म॒हो जा॒या विव॑स्वतो ननाश ॥
स्वर सहित पद पाठत्वष्टा॑ । दु॒हि॒त्रे । व॒ह॒तुम् । कृ॒णो॒ति॒ । इति॑ । इ॒दम् । विश्व॑म् । भुव॑नम् । सम् । ए॒ति॒ । य॒मस्य॑ । मा॒ता । प॒रि॒ऽउ॒ह्यमा॑ना । म॒हः । जा॒या । विव॑वस्वतः । न॒ना॒श॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वष्टा दुहित्रे वहतुं कृणोतीतीदं विश्वं भुवनं समेति । यमस्य माता पर्युह्यमाना महो जाया विवस्वतो ननाश ॥
स्वर रहित पद पाठत्वष्टा । दुहित्रे । वहतुम् । कृणोति । इति । इदम् । विश्वम् । भुवनम् । सम् । एति । यमस्य । माता । परिऽउह्यमाना । महः । जाया । विववस्वतः । ननाश ॥ १०.१७.१
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 17; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 6; वर्ग » 23; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 6; वर्ग » 23; मन्त्र » 1
भावार्थ - विश्वरचना करणारा परमात्मा विश्वाला निर्माण करण्यासाठी प्रकृतीचा विस्तार करून जग निर्माण करतो. जगाची निर्माती प्रकृती आपल्या पूर्वरूपात राहत नाही, तर जगाच्या रूपात येऊन विलीन होते, या प्रकारे सूर्य जेव्हा आपल्या उषेला पुढे करतो, पसरवितो रात्रीरूपी जाया त्याचा उदय झाल्यावर विलीन होते. ॥१॥
इस भाष्य को एडिट करें