अथर्ववेद - काण्ड 3/ सूक्त 19/ मन्त्र 7
सूक्त - वसिष्ठः
देवता - विश्वेदेवाः, चन्द्रमाः, इन्द्रः
छन्दः - विराडास्तारपंक्तिः
सूक्तम् - अजरक्षत्र
प्रेता॒ जय॑ता नर उ॒ग्रा वः॑ सन्तु बा॒हवः॑। ती॒क्ष्णेष॑वोऽब॒लध॑न्वनो हतो॒ग्रायु॑धा अब॒लानु॒ग्रबा॑हवः ॥
स्वर सहित पद पाठप्र । इ॒त॒ । जय॑त । न॒र॒: । उ॒ग्रा: । व॒: । स॒न्तु॒ । बा॒हव॑: । ती॒क्ष्णऽइ॑षव: । अ॒ब॒लऽध॑न्वन: । ह॒त॒ । उ॒ग्रऽआ॑युधा: । अ॒ब॒लान् । उ॒ग्रऽबा॑हव: ॥१९.७॥
स्वर रहित मन्त्र
प्रेता जयता नर उग्रा वः सन्तु बाहवः। तीक्ष्णेषवोऽबलधन्वनो हतोग्रायुधा अबलानुग्रबाहवः ॥
स्वर रहित पद पाठप्र । इत । जयत । नर: । उग्रा: । व: । सन्तु । बाहव: । तीक्ष्णऽइषव: । अबलऽधन्वन: । हत । उग्रऽआयुधा: । अबलान् । उग्रऽबाहव: ॥१९.७॥
अथर्ववेद - काण्ड » 3; सूक्त » 19; मन्त्र » 7
विषय - विजय
पदार्थ -
१. हे (नर:) = आगे बढ़नेवाले वीरो ! (प्र-इत) = खूब आगे बढो, (जयत) = विजयी बनो। (कः) = तुम्हारी (बाहवः) = भुजाएँ (उग्राः सन्तु) = बड़ी तेजस्वी हों। २. (तीक्ष्ण-इषवः) = तीक्ष्ण बाणोंवाले, (उग्रायुधा:) = तेजस्वी शस्त्रोंवाले व (उग्रबाहव:) = तेजस्वी भुजाओंवाले तुम इन (अबलधन्वन:) = निर्बल धनुषोंवाले (अबलान्) = निर्बल शत्रुओं को (हत) = विनष्ट कर डालो।
भावार्थ -
हमारे वीर आगे बढ़ें। इनकी भुजाएँ शत्रुओं के लिए भयंकर हों। तेजस्वी अस्त्रोंवाले होते हुए हमारे बीर इन निर्बल-से शत्रुओं को परास्त कर डालें।
इस भाष्य को एडिट करें