साइडबार
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 176/ मन्त्र 4
अ॒यम॒ग्निरु॑रुष्यत्य॒मृता॑दिव॒ जन्म॑नः । सह॑सश्चि॒त्सही॑यान्दे॒वो जी॒वात॑वे कृ॒तः ॥
स्वर सहित पद पाठअ॒यम् । अ॒ग्निः । उ॒रु॒ष्य॒ति॒ । अ॒मृता॑त्ऽइव । जन्म॑नः । सह॑सः । चि॒त् । सही॑यान् । दे॒वः । जी॒वात॑वे । कृ॒तः ॥
स्वर रहित मन्त्र
अयमग्निरुरुष्यत्यमृतादिव जन्मनः । सहसश्चित्सहीयान्देवो जीवातवे कृतः ॥
स्वर रहित पद पाठअयम् । अग्निः । उरुष्यति । अमृतात्ऽइव । जन्मनः । सहसः । चित् । सहीयान् । देवः । जीवातवे । कृतः ॥ १०.१७६.४
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 176; मन्त्र » 4
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 34; मन्त्र » 4
अष्टक » 8; अध्याय » 8; वर्ग » 34; मन्त्र » 4
विषय - वेदज्ञ विद्वान् का अग्नि के समान वर्णन।
भावार्थ -
(अयम् अग्निः) यह अग्नि, तेजस्वी, ज्ञानवान्, गुरु (अमृतात् इव) अविनाशी प्रभु से उत्पन्न भय से और उसी प्रकार (जन्मनः) जन्मवान् प्राणि से उत्पन्न भय से भी (उरुष्यति) हमारी रक्षा करता है। वह (सहसः चित् सहीयान्) बलवान् से भी बलवान् (देवः) ज्ञान का दाता (जीवातवे कृतः) जीव के जीवन दान के लिये बनाया है।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - ऋषिः सुनुरार्भवः॥ देवता—१ ऋभवः। २-४ अग्निः॥ छन्द:– १, ४ विराडनुष्टुप। ३ अनुष्टुप्। २ निचृद्गायत्री। चतुर्ऋचं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें