English
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 31/ मन्त्र 1
ऋषिः - कवष ऐलूषः
देवता - विश्वेदेवा:
छन्दः - निचृत्त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
आ नो॑ दे॒वाना॒मुप॑ वेतु॒ शंसो॒ विश्वे॑भिस्तु॒रैरव॑से॒ यज॑त्रः । तेभि॑र्व॒यं सु॑ष॒खायो॑ भवेम॒ तर॑न्तो॒ विश्वा॑ दुरि॒ता स्या॑म ॥
स्वर सहित पद पाठआ । नः॒ । दे॒वाना॑म् । उप॑ । वे॒तु॒ । शंसः॑ । विश्वे॑भिः । तु॒रैः । अव॑से । यज॑त्रः । तेभिः॑ । व॒यम् । सु॒ऽस॒खायः॑ । भ॒वे॒म॒ । तर॑न्तः । विश्वा॑ । दुः॒ऽइ॒ता । स्या॒म॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
आ नो देवानामुप वेतु शंसो विश्वेभिस्तुरैरवसे यजत्रः । तेभिर्वयं सुषखायो भवेम तरन्तो विश्वा दुरिता स्याम ॥
स्वर रहित पद पाठआ । नः । देवानाम् । उप । वेतु । शंसः । विश्वेभिः । तुरैः । अवसे । यजत्रः । तेभिः । वयम् । सुऽसखायः । भवेम । तरन्तः । विश्वा । दुःऽइता । स्याम ॥ १०.३१.१
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 31; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 7; वर्ग » 27; मन्त्र » 1
अष्टक » 7; अध्याय » 7; वर्ग » 27; मन्त्र » 1
विषय - विश्वेदेव। आचार्य का उपासन। उसका सत्परिणाम।
भावार्थ -
(देवानां शंसः) ज्ञान की कामना करने वाले मनुष्यों को उपदेश करने वाला विद्वान् आचार्य, उपदेष्टा (नः आवेतु) हमें प्राप्त हो और (यजत्रः) पूजनीय पुरुष (विश्वेभिः तुरैः) सब शत्रुनाशक उपायों सहित (नः अवसे) हमारी रक्षा के लिये (उप वेतु) आवे। (तेभिः) उनसे ही (वयम्) हम (सु-सखायः भवेस) उत्तम मित्र होकर रहें। और (विश्वा दुरिता) समस्त दुःखदायी, बुरे आचारणों, पापों को (तरन्तः स्याम) पार करते रहें।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - कवष ऐलूष ऋषिः॥ विश्वे देवा देवताः॥ छन्द:-१, ८ निचृत् त्रिष्टुप्। २, ४,५, ७, ११ त्रिष्टुप्। ३, १० विराट् त्रिष्टुप्। ६ पादनिचृत् त्रिष्टुप्। ६ आर्ची स्वराट् त्रिष्टुप् ॥ एकादशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें