English
ऋग्वेद - मण्डल 7/ सूक्त 92/ मन्त्र 3
प्र याभि॒र्यासि॑ दा॒श्वांस॒मच्छा॑ नि॒युद्भि॑र्वायवि॒ष्टये॑ दुरो॒णे । नि नो॑ र॒यिं सु॒भोज॑सं युवस्व॒ नि वी॒रं गव्य॒मश्व्यं॑ च॒ राध॑: ॥
स्वर सहित पद पाठप्र । याभिः॑ । यासि॑ । दा॒श्वांस॑म् । अच्छ॑ । नि॒युत्ऽभिः॑ । वा॒यो॒ इति॑ । इ॒ष्टये॑ । दु॒रो॒णे । नि । नः॒ । र॒यिम् । सु॒ऽभोज॑सम् । यु॒व॒स्व॒ । नि । वी॒रम् । गव्य॑म् । अश्व्य॑म् । च॒ । राधः॑ ॥
स्वर रहित मन्त्र
प्र याभिर्यासि दाश्वांसमच्छा नियुद्भिर्वायविष्टये दुरोणे । नि नो रयिं सुभोजसं युवस्व नि वीरं गव्यमश्व्यं च राध: ॥
स्वर रहित पद पाठप्र । याभिः । यासि । दाश्वांसम् । अच्छ । नियुत्ऽभिः । वायो इति । इष्टये । दुरोणे । नि । नः । रयिम् । सुऽभोजसम् । युवस्व । नि । वीरम् । गव्यम् । अश्व्यम् । च । राधः ॥ ७.९२.३
ऋग्वेद - मण्डल » 7; सूक्त » 92; मन्त्र » 3
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 14; मन्त्र » 3
अष्टक » 5; अध्याय » 6; वर्ग » 14; मन्त्र » 3
विषय - विवेकी वीर जनों के कर्त्तव्य ।
भावार्थ -
हे (वायो ) ज्ञानवन् ! विद्वन् ! बलवन् ! (याभिः नियुद्भिः) जिन अश्वादि सेनाओं सहित ( दुरोणे ) गृहवत् राष्ट्र में विद्यमान ( दाश्वां-सम् ) कर आदि देने वाले प्रजाजन को ( अच्छ प्र यासि ) भली प्रकार प्राप्त होता है उन द्वारा ही तू ( नः ) हमें ( सुभोजसं रयिम् ) उत्तम भोग्य पदार्थों और उत्तम रक्षा साधनों से सम्पन्न ऐश्वर्य को ( नि युवस्व ) प्रदान कर और ( वीरं ) वीरजन, ( गव्यं राधः ) गवादि सम्पदा और ( अश्व्यं च राधः ) अश्वों से बनी सम्पदा भी ( नि युवस्व ) प्रदान कर ।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - वसिष्ठ ऋषिः ॥ १, ३—५ वायुः । २ इन्द्रवायू देवते । छन्दः —१ निचृत् त्रिष्टुप् । २, ३, ४ विराट् त्रिष्टुप् । ५ आर्षी त्रिष्टुप् ॥
इस भाष्य को एडिट करें