ऋग्वेद - मण्डल 8/ सूक्त 72/ मन्त्र 1
ऋषिः - हर्यतः प्रागाथः
देवता - अग्निर्हर्वीषि वा
छन्दः - गायत्री
स्वरः - षड्जः
ह॒विष्कृ॑णुध्व॒मा ग॑मदध्व॒र्युर्व॑नते॒ पुन॑: । वि॒द्वाँ अ॑स्य प्र॒शास॑नम् ॥
स्वर सहित पद पाठह॒विः । कृ॒णु॒ध्व॒म् । आ । ग॒म॒त् । अ॒ध्व॒र्युः । व॒न॒ते॒ । पुन॒रिति॑ । वि॒द्वान् । अ॒स्य॒ । प्र॒ऽशास॑नम् ॥
स्वर रहित मन्त्र
हविष्कृणुध्वमा गमदध्वर्युर्वनते पुन: । विद्वाँ अस्य प्रशासनम् ॥
स्वर रहित पद पाठहविः । कृणुध्वम् । आ । गमत् । अध्वर्युः । वनते । पुनरिति । विद्वान् । अस्य । प्रऽशासनम् ॥ ८.७२.१
ऋग्वेद - मण्डल » 8; सूक्त » 72; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 5; वर्ग » 14; मन्त्र » 1
अष्टक » 6; अध्याय » 5; वर्ग » 14; मन्त्र » 1
भावार्थ -
हे विद्वान् लोगो ! ( हविः कृणुध्वम् ) हविष् ज्ञान आदि का सम्पादन अन्न वा साधन करो ( अध्वर्यु: आगमत् ) अध्वर, हिंसा भाव से रहित यज्ञ का संचालक आवे। और वह ( विद्वान् ) विद्वान् पुरुष ही ( अस्य ) इस स्वाध्यायादि यज्ञ के ( प्र-शासनं वनते ) उत्तम शासन का पद प्राप्त करे।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - हर्यतः प्रागाथ ऋषिः। अग्निर्हवींषि वा देवता॥ छन्द्रः—१, ३, ८—१०, १२, १६ गायत्री। २ पादनिचृद् गायत्री। ४—६, ११, १३—१५, १७निचृद् गायत्री। ७, १८ विराड् गायत्री॥ अष्टादशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें