English
साइडबार
ऋग्वेद मण्डल - 10 के सूक्त 18 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
ऋग्वेद - मण्डल 10/ सूक्त 18/ मन्त्र 2
मृ॒त्योः प॒दं यो॒पय॑न्तो॒ यदैत॒ द्राघी॑य॒ आयु॑: प्रत॒रं दधा॑नाः । आ॒प्याय॑मानाः प्र॒जया॒ धने॑न शु॒द्धाः पू॒ता भ॑वत यज्ञियासः ॥
स्वर सहित पद पाठमृ॒त्योः । प॒दम् । यो॒पय॑न्तः । यत् । ऐत॑ । द्राघी॑यः । आयुः॑ । प्र॒ऽत॒रम् । दधा॑नाः । आ॒प्याय॑मानाः । प्र॒ऽजया॑ । धने॑न । शु॒द्धाः । पू॒ताः । भ॒व॒त॒ । य॒ज्ञि॒या॒सः॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
मृत्योः पदं योपयन्तो यदैत द्राघीय आयु: प्रतरं दधानाः । आप्यायमानाः प्रजया धनेन शुद्धाः पूता भवत यज्ञियासः ॥
स्वर रहित पद पाठमृत्योः । पदम् । योपयन्तः । यत् । ऐत । द्राघीयः । आयुः । प्रऽतरम् । दधानाः । आप्यायमानाः । प्रऽजया । धनेन । शुद्धाः । पूताः । भवत । यज्ञियासः ॥ १०.१८.२
ऋग्वेद - मण्डल » 10; सूक्त » 18; मन्त्र » 2
अष्टक » 7; अध्याय » 6; वर्ग » 26; मन्त्र » 2
अष्टक » 7; अध्याय » 6; वर्ग » 26; मन्त्र » 2
পদার্থ -
মৃত্যোঃ পদং যোপয়ন্তো যদৈত দ্রাধীয় আয়ুঃ প্রতরং দধানাঃ।
আপ্যায়মানাঃ প্রজয়া ধনেন শুদ্ধাঃ পূতা ভবত যজ্ঞিয়াসঃ।।৫২।।
(ঋগ্বেদ ১০।১৮।২)
পদার্থঃ হে মনুষ্যগণ! (মৃত্যোঃ পদম্) মৃত্যুর পদকে (যোপয়ন্তঃ) দূর করে (দ্রাধীয়ঃ আয়ুঃ) দীর্ঘ আয়ুকে (প্রতরম্) অধিক দীর্ঘ বানিয়ে (দধানাঃ) ধারণ করো। (যদা এত) যখন তোমরা চলো, তখন (প্রজয়া ধনেন) প্রজা এবং ধন দ্বারা (আপ্যায়মানাঃ) বৃদ্ধিপ্রাপ্ত হয়ে (শুদ্ধাঃ) বাহ্যিক দিক থেকে শুদ্ধ এবং (পূতাঃ) মন থেকে পবিত্র (যজ্ঞিয়াসঃ) বরণীয় (ভবত) হও।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ পরম দয়ালু জগদীশ্বরের উপদেশ, হে মনুষ্যগণ! তোমরা মৃত্যুর পদকে দূরে ঠেলে দীর্ঘ আয়ুকে দীর্ঘতর করো। দুরাচার এবং মনের অপবিত্রতাকে দূর করে বহিরাঙ্গে শুদ্ধ ও অন্তরে পবিত্র হয়ে সৎসঙ্গ, সদাচার, ব্রহ্মচর্য্য এবং বেদের স্বাধ্যায়াদি সাধন দ্বারা নিজ আয়ুকে বৃদ্ধি করে আমার মার্গে এসো। আমার প্রতি অনন্য ভক্তি তোমাদের ভেতরে-বাইরে প্রজা-ধনাদি দ্বারা পরিপূর্ণ করে বরণীয় করে তুলবে।।৫২।।
इस भाष्य को एडिट करें