English
अथर्ववेद - काण्ड 18/ सूक्त 2/ मन्त्र 35
सूक्त - यम, मन्त्रोक्त
देवता - त्रिष्टुप्
छन्दः - अथर्वा
सूक्तम् - पितृमेध सूक्त
ये अ॑ग्निद॒ग्धाये अन॑ग्निदग्धा॒ मध्ये॑ दि॒वः स्व॒धया॑ मा॒दय॑न्ते। त्वं तान्वे॑त्थ॒ यदि॒ तेजा॑तवेदः स्व॒धया॑ य॒ज्ञं स्वधि॑तिं जुषन्ताम् ॥
स्वर सहित पद पाठये । अ॒ग्नि॒ऽद॒ग्धा: । ये । अ॑नग्निऽदग्धा:। मध्ये॑ । दि॒व: । स्व॒धया॑ । मा॒दय॑न्ते । त्वम् । तान् । वे॒त्थ॒ । यदि॑ । ते । जा॒त॒ऽवे॒द॒: । स्व॒धया॑ । य॒ज्ञम् । स्वऽधि॑तिम् । जु॒ष॒न्ता॒म् ॥२.३५॥
स्वर रहित मन्त्र
ये अग्निदग्धाये अनग्निदग्धा मध्ये दिवः स्वधया मादयन्ते। त्वं तान्वेत्थ यदि तेजातवेदः स्वधया यज्ञं स्वधितिं जुषन्ताम् ॥
स्वर रहित पद पाठये । अग्निऽदग्धा: । ये । अनग्निऽदग्धा:। मध्ये । दिव: । स्वधया । मादयन्ते । त्वम् । तान् । वेत्थ । यदि । ते । जातऽवेद: । स्वधया । यज्ञम् । स्वऽधितिम् । जुषन्ताम् ॥२.३५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 18; सूक्त » 2; मन्त्र » 35
भाषार्थ -
(ये) जो (अग्निदग्धाः) अच्छे प्रकार अग्निविद्या के ग्रहण करनेहारे, (ये) जो (अनग्निदग्धाः) अग्नि से भिन्न अन्य पदार्थविद्याओं के जाननेहारे पितृलोग, (दिवः) ज्ञानप्रकाश के (मध्ये) बीच, (स्वधया) अपने-अपने पदार्थज्ञान के धारण करनेरूप क्रिया से (मादयन्ते) आनन्द को प्राप्त होते हैं, (जातवेदः) हे नवीन तीक्ष्ण बुद्धिवाले विद्वन्! (तान्) उन पितरों को (त्वम्) तू (वेत्य) जानता है, (यदि ते) यदि वे पितर तुम्हें भी जानते हैं, तो वे (स्वधितम्) स्वादु अन्नोंवाले (यज्ञम्) पितृयज्ञ को प्राप्त कर, (स्वधया) स्वादु अन्नों के द्वारा (जुषन्ताम्) सेवा प्राप्त करे।
टिप्पणी -
[महर्षि दयानन्दकृत यजुर्वेदभाष्य १९।६०,६७ मन्त्रों के आधार पर यह मन्त्रार्थ किया है। स्वधितम् = स्वधा + इतच्। यथा -तारकितं नभः। स्वधा= अन्न (निघं० २।७), तथा स्वद् (उणा० ४।१७६)।]