English
साइडबार
ऋग्वेद मण्डल - 1 के सूक्त 31 के मन्त्र
मण्डल के आधार पर मन्त्र चुनें
अष्टक के आधार पर मन्त्र चुनें
ऋग्वेद - मण्डल 1/ सूक्त 31/ मन्त्र 10
ऋषिः - हिरण्यस्तूप आङ्गिरसः
देवता - अग्निः
छन्दः - भुरिक्त्रिष्टुप्
स्वरः - निषादः
त्वम॑ग्ने॒ प्रम॑ति॒स्त्वं पि॒तासि॑ न॒स्त्वं व॑य॒स्कृत्तव॑ जा॒मयो॑ व॒यम्। सं त्वा॒ रायः॑ श॒तिनः॒ सं स॑ह॒स्रिणः॑ सु॒वीरं॑ यन्ति व्रत॒पाम॑दाभ्य ॥
स्वर सहित पद पाठत्वम् । अ॒ग्ने॒ । प्रऽम॑तिः । त्वम् । पि॒ता । अ॒सि॒ । नः॒ । त्वम् । व॒यः॒ऽकृत् । तव॑ जा॒मयः॑ । व॒यम् । सम् । त्वा॒ । रायः॑ । श॒तिनः॒ । सम् । स॒ह॒स्रिणः॑ । सु॒वीर॑म् । य॒न्ति॒ । व्र॒त॒ऽपाम् । अ॒दा॒भ्य॒ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वमग्ने प्रमतिस्त्वं पितासि नस्त्वं वयस्कृत्तव जामयो वयम्। सं त्वा रायः शतिनः सं सहस्रिणः सुवीरं यन्ति व्रतपामदाभ्य ॥
स्वर रहित पद पाठत्वम्। अग्ने। प्रऽमतिः। त्वम्। पिता। असि। नः। त्वम्। वयःऽकृत्। तव जामयः। वयम्। सम्। त्वा। रायः। शतिनः। सम्। सहस्रिणः। सुवीरम्। यन्ति। व्रतऽपाम्। अदाभ्य ॥
ऋग्वेद - मण्डल » 1; सूक्त » 31; मन्त्र » 10
अष्टक » 1; अध्याय » 2; वर्ग » 33; मन्त्र » 5
अष्टक » 1; अध्याय » 2; वर्ग » 33; मन्त्र » 5
পদার্থ -
ত্বমগ্নে প্রমতিস্ত্বং পিতাসি নস্ত্বং বয়স্কৃত্তব জাময়ো বয়ম্ ।
সং ত্বা রায়ঃ শতিনঃ সং সহস্রিণঃ সুবীরং যন্তি ব্রতপামদাভ্য।।৩১।।
(ঋগ্বেদ ১।৩১।১০)
পদার্থঃ হে (অগ্নে) সকলের নেতা পরমেশ্বর! (ত্বম্ প্রমতিঃ) তুমি শ্রেষ্ঠ জ্ঞানযুক্ত, (ত্বম্ নঃ পিতা অসি) তুমি আমাদের পালন ও পোষণকারী পিতা, (ত্বং বয়ঃ কৃৎ) তুমিই জীবনদাতা। (বয়ম্ তব জাময়ঃ) আমরা সকলে তোমার বান্ধব। হে (অদাভ্য) অদমনীয় পরমাত্মা! (সুবীরম্) উত্তম বীরযুক্ত এবং (ব্রতপাম্) নিয়মের রক্ষক (ত্বা শতিনঃ) তোমার শত ও (সহস্রিণঃ) হাজারো (রায়ঃ) ধন ঐশ্বর্য (সং য়ন্তি) সম্যকভাবে প্রাপ্ত হই।
ভাবার্থ -
ভাবার্থঃ হে পরমপিতা জগদীশ! তুমিই সকলকে সুবুদ্ধি প্রদান করে থাকো, জীবনদাতা এবং সকলের পিতাও তুমি। তুমি আমাদের সকলের বন্ধু, তুমি অদম্য, সর্বশক্তিমান। মহাসামর্থ্যযুক্ত হয়েও তুমি নিয়মে অটল অবিচল। সহস্র প্রকার ঐশ্বর্যের তুমিই স্বামী। আমরা তোমার শরণাগত। আমাদের সুবুদ্ধি ও অনেক প্রকার ঐশ্বর্য দিয়ে সদা সুখী করো, সুখী হয়েও তোমাকে আমরা সর্বদা ভক্তি করতে থাকব।।৩১।।
इस भाष्य को एडिट करें