Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 37
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 37/ मन्त्र 6
    ऋषिः - दध्यङ्ङाथर्वण ऋषिः देवता - यज्ञो देवता छन्दः - भुरिगतिजगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    इन्द्र॒स्यौज॑ स्थ म॒खस्य॑ वो॒ऽद्य शिरो॑ राध्यासं देव॒यज॑ने पृथि॒व्याः।म॒खाय॑ त्वा म॒खस्य॑ त्वा शी॒र्ष्णे। म॒खाय॑ त्वा म॒खस्य॑ त्वा शी॒र्ष्णे।म॒खाय॑ त्वा म॒खस्य॑ त्वा शी॒र्ष्णे॥६॥

    स्वर सहित पद पाठ

    इन्द्र॑स्य। ओजः॑। स्थ॒। म॒खस्य॑। वः॒। अ॒द्य। शिरः॑। रा॒ध्या॒स॒म्। दे॒व॒यज॑न॒ इति॑ देव॒ऽयज॑ने। पृ॒थि॒व्याः ॥ म॒खाय॑। त्वा॒। म॒खस्य॑। त्वा॒। शी॒र्ष्णे। म॒खाय॑। त्वा॒। म॒खस्य॑। त्वा॒। शी॒र्ष्णे। म॒खाय॑। त्वा॒। म॒खस्य॑। त्वा॒। शी॒र्ष्णे ॥६ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    इन्द्रस्यौज स्थ मखस्य वोद्य शिरो राध्यासन्देवयजने पृथिव्याः । मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे मखाय त्वा मखस्य त्वा शीर्ष्णे ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    इन्द्रस्य। ओजः। स्थ। मखस्य। वः। अद्य। शिरः। राध्यासम्। देवयजन इति देवऽयजने। पृथिव्याः॥ मखाय। त्वा। मखस्य। त्वा। शीर्ष्णे। मखाय। त्वा। मखस्य। त्वा। शीर्ष्णे। मखाय। त्वा। मखस्य। त्वा। शीर्ष्णे॥६॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 37; मन्त्र » 6
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यानो, मी (एक धार्मिक व यज्ञप्रेमी मनुष्य) (इन्द्रस्य) परमैश्‍वर्यमय या मनुष्याला (ओजः) पराक्रम करण्यासाठी (राध्यासम्) उद्यत करतो. त्याचप्रमाणे तुम्हा सर्वांना ही (अद्य) आज (पृथिव्याः) भूमीच्या देवयजने) त्या स्थानात जाण्यासाठी प्रेरित करतो की जिथे विद्वानांचे पूजन-सत्कार कार्यक्रम होतात, कारण की (वः) तुम्ही (शिरः) समाजाच्या शिराप्रमाणे उच्चस्थानी आहात. तसेच (शीर्ष्णे) मस्तकाविषयक (मखाय) धर्मात्माजनांच्या सत्कारात योग्य वचन उच्चारणासाठी (त्वा) आणि तुम्हाला (मखस्य) प्रिय आचरणरूप यज्ञ करण्यासाठी (त्वा) तुम्हाला पाचारण करीत आहे. (शीर्ष्णे) उत्तम गुणांचा प्रचार करण्यासाठी आणि (मखाय) शिल्प-तंत्रविद्या आदीरूप यज्ञासाठी (त्वा) तुम्हाला बोलावीत आहे. (मखस्य) सत्याचारण व सदाचरण करण्यासाठी (त्वा) तुम्हाला पाचारण करीत आहे. (शीर्ष्णे) उत्तम (मखाय) विज्ञानाच्या प्रकटनासाठी (वा) तुम्हाला आणि (मखस्य) विद्यावर्धक कार्य करण्यासाठी (त्वा) तुम्हाला तत्पर करीत आहे. तुम्ही सर्वजण मी करीत असलेल्या या सत्कार, विद्याप्रसार, सदाचार आदीरुप यज्ञात सहभागी व्हा. ॥6॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. जे लोक धर्मयुक्त कार्यें करतात, ते सर्वांचे शिरोमणी ठरतात. ॥6॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top