Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 4/ मन्त्र 34
    ऋषिः - वत्स ऋषिः देवता - यजमानो देवता छन्दः - भूरिक् आर्ची गायत्री,भूरिक् आर्ची बृहती,विराट् आर्ची अनुष्टुप् स्वरः - षड्जः, मध्यमः, गान्धारः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    0

    भ॒द्रो मे॑ऽसि॒ प्रच्य॑वस्व भुवस्पते॒ विश्वा॑न्य॒भि धामा॑नि। मा त्वा॑ परिप॒रिणो॑ विद॒न् मा त्वा॑ परिप॒न्थिनो॑ विद॒न् मा त्वा॒ वृका॑ऽअघा॒यवो॑ विदन्। श्ये॒नो भू॒त्वा परा॑पत॒ यज॑मानस्य गृ॒हान् ग॑च्छ॒ तन्नौ॑ सँस्कृ॒तम्॥३४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    भ॒द्रः। मे॒। अ॒सि॒। प्र। च्य॒व॒स्व॒। भु॒वः॒। प॒ते॒। वि॒श्वा॑नि। अ॒भि। धामा॑नि। मा। त्वा॒। प॒रि॒प॒रिण॒ इति॑ परिऽप॒रिणः॑। वि॒द॒न्। मा। त्वा॒। प॒रि॒प॒न्थिन॒ इति॑ परिऽप॒न्थिनः॑। वि॒द॒न्। मा। त्वा॒। वृकाः॑। अ॒घा॒यवः॑। अ॒घ॒यव॒ इत्य॑घ॒ऽयवः॑। वि॒द॒न्। श्ये॒नः। भू॒त्वा। परा॑। प॒त॒। यज॑मानस्य। गृ॒हान्। ग॒च्छ॒। तत्। नौ॒। सँ॒स्कृ॒तम् ॥३४॥

    स्वर रहित मन्त्र

    भद्रो मेसि प्रच्यवस्व भुवस्पते विश्वान्यभि धामानि । मा त्वा परिपरिणो विदन्मा त्वा परिपन्थिनो विदन्मा वृका अघायवो विदन् । श्येनो भूत्वा परा पत यजमानस्य गृहान्गच्छ तन्नौ सँस्कृतम् ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    भद्रः। मे। असि। प्र। च्यवस्व। भुवः। पते। विश्वानि। अभि। धामानि। मा। त्वा। परिपरिण इति परिऽपरिणः। विदन्। मा। त्वा। परिपन्थिन इति परिऽपन्थिनः। विदन्। मा। त्वा। वृकाः। अघायवः। अघयव इत्यघऽयवः। विदन्। श्येनः। भूत्वा। परा। पत। यजमानस्य। गृहान्। गच्छ। तत्। नौ। सँँस्कृतम्॥३४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 4; मन्त्र » 34
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (भुवस्पते) पृथ्वीचे पालक (आपल्या ज्ञान व शिल्पविद्येने जगास सुख-सोयी देणारे) विद्वान महोदय, आपण (मे) माझे (भद्र!) कल्याण करणारे (असि) आहात. (नौ) तुमच्या आणि माझ्याद्वारे (सुस्कृतम्) अविष्कृत व संशोधित असे जे यान आहे (मोटार, रेल्वे, विमान यांसारखे यान अभिप्रेत आहेत) त्या यानाद्वारे (विश्‍वानि) सर्व (धामानि) स्थानांना (अभिप्रच्यवस्व) शांत व निर्बाध रीतीने जा. मार्गाने जात असता (त्वा) तुम्हाला (परिपरिणो) रात्री कपट-लद्य करून दुसर्‍याच्या वस्तू लुटणारे (वृकाः) चोर (मानिदन्) प्राप्त होऊ नये (मार्गात चोर-डाकूंचा तुम्हाला उपद्रव होऊ नये) विदेशाला जात असतांना (त्वा) तुम्हाला (परिपन्दिनः) वाटमारी करणार्‍या चोर-चोरट्यांचा (माविदन्) त्रास होऊ नये. तुम्ही परम ऐश्‍वर्ययुक्त आहात. सदैव असे कर्म व आचरण करीत जा की ज्यायोगे (अधायवः) पापी व दुष्ट माणसांचा तुम्हाला (माविवन्) त्रास होणार नाही (श्येनः) बहिरीससाणा पक्ष्याप्रमाणे वेग धारण करून शक्ती-सामर्थ्य युक्त (भूत्वा) होऊन तुम्ही त्या दुष्टांना (परापत) दूर करा वा त्यांच्यापासून दूर राहा. अशाप्रकारे आचरण करून तुम्ही (यजमानस्य) धर्मनिष्ठ यजमानाच्या (गृहान्) घरीं अथवा देश-देशान्तरीं (गच्छ) जा. असे केल्यास तुम्हांस मार्गात काही दुःख वा कष्ट होऊ नये ॥34॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. मनुष्यांसाठी हेच योग्य कर्तव्य आहे की त्यांनी उत्तमोत्तम विमान आदी यानांची निर्मिती करावी, त्यात बसून प्रवास करावा अथवा यान चालवीत बहिरीससाणा पक्ष्याप्रमाणे दूर प्रदेशातील द्वीपांना (प्रायद्वीप) व देश-देशांतरापर्यंत जाऊन (व्यवसाय व्यापारादीद्वारे) धन मिळवावे. पुन्हा तेथून परत मायदेशी येऊन दुष्ट दुराचारी लोकांपासून दूर राहावे व अशा रीतीने स्वतः सुखोपभोग घ्यावा आणि इतरांनाही द्यावा ॥34॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top