अथर्ववेद - काण्ड 20/ सूक्त 21/ मन्त्र 3
शची॑व इन्द्र पुरुकृद्द्युमत्तम॒ तवेदि॒दम॒भित॑श्चेकिते॒ वसु॑। अतः॑ सं॒गृभ्या॑भिभूत॒ आ भ॑र॒ मा त्वा॑य॒तो ज॑रि॒तुः काम॑मूनयीः ॥
स्वर सहित पद पाठशची॑ऽव: । इ॒न्द्र॒: । पु॒रु॒ऽकृ॒त् । द्यु॒म॒त्ऽत॒म॒ । तव॑ । इत् । इ॒दम् । अ॒भित॑: । चे॒कि॒ते॒ । वसु॑ ॥ स॒म्ऽगृभ्य॑ । अ॒भि॒ऽभू॒ते॒ । आ । भ॒र॒ । मा । त्वा॒ऽय॒त: । ज॒रि॒तु: । काम॑म् । ऊ॒न॒यी॒: ॥२१.३॥
स्वर रहित मन्त्र
शचीव इन्द्र पुरुकृद्द्युमत्तम तवेदिदमभितश्चेकिते वसु। अतः संगृभ्याभिभूत आ भर मा त्वायतो जरितुः काममूनयीः ॥
स्वर रहित पद पाठशचीऽव: । इन्द्र: । पुरुऽकृत् । द्युमत्ऽतम । तव । इत् । इदम् । अभित: । चेकिते । वसु ॥ सम्ऽगृभ्य । अभिऽभूते । आ । भर । मा । त्वाऽयत: । जरितु: । कामम् । ऊनयी: ॥२१.३॥
अथर्ववेद - काण्ड » 20; सूक्त » 21; मन्त्र » 3
विषय - परमेश्वर और राजा।
भावार्थ -
हे (इन्द्र) ऐश्वर्यचन् ! हे (शचीवः) प्रज्ञावन् या हे शक्तिमन् ! हे (पुरुकृत्) बहुतसे धनों जनों और लोकों के कर्त्ता ! हे (द्युमतम) सबसे अधिक धनशालिन् ! हमें तो (इदम्) यह सब (अभितः) सब ओर पसरा हुआ (वसु) ऐश्वर्य या बसा हुआ जगन् (तव इद्) तेरा ही (चिकेते) प्रतीत होता है। हे (अभिभूते) चारों ओर की भूति के स्वामिन् ! (अतः) इसलिये तू हमें (संगृभ्य) ऐश्वर्य संग्रह करके (आ भर) प्रदान कर। (त्वायतः) तुझको ही चाहने वाले (जरितुः) अपने स्तुति करने वाले विद्वान् पुरुष की (कामम्) आशा को (मा ऊनयीः) कम न होने दे। उसे निराश मत कर।
टिप्पणी -
missing
ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - सव्य आंगिरस ऋषिः। इन्द्रो देवता। १-९ जगन्यः। १०, ११ त्रिष्टुभौ। एकादशर्चं सूक्तम्॥
इस भाष्य को एडिट करें