यजुर्वेद - अध्याय 13/ मन्त्र 52
त्वं य॑विष्ठ दा॒शुषो॒ नॄः पा॑हि शृणु॒धी गिरः॑। रक्षा॑ तो॒कमु॒त त्मना॑॥५२॥
स्वर सहित पद पाठत्वम्। य॒वि॒ष्ठ॒। दा॒शुषः॑। नॄन्। पा॒हि॒। शृ॒णु॒धि। गिरः॑। रक्ष॑। तो॒कम्। उ॒त। त्मना॑ ॥५२ ॥
स्वर रहित मन्त्र
त्वँयविष्ठ दाशुषो नऋृँ पाहि शृणुधी गिरः । रक्षा तोकमुत त्मना ॥
स्वर रहित पद पाठ
त्वम्। यविष्ठ। दाशुषः। नॄन्। पाहि। शृणुधि। गिरः। रक्ष। तोकम्। उत। त्मना॥५२॥
विषय - कोणत्या प्रकारचे पशू रक्षणीय आहेत आणि कोणते वध्य आहेत, पुढील मंत्रात याविषयी वर्णन केले आहे -
शब्दार्थ -
शब्दार्थ - (प्रजाजन राजाला उद्देशून म्हणत आहे) हे (यविष्ठ) अत्यंत तरूण, पूर्ण युवा राजा, (त्वम्) आपण या (वरील चार मंत्रात उल्लेखिलेल्या पशूंचे) रक्षण करून त्या पशूंद्वारे (दाशुष:) इतरांना सुख देणाऱ्या आणि (नृन्) धर्मरक्षक मनुष्यांची (पाहि) रक्षा करा (त्यांना संकट, आक्रमण आदीपासून वाचवा) आमच्या (गिर:) प्रार्थना (वा निवेदन) शृणुधि) ऐका आणि (त्मना) अंत:करणापासून (मनापासून) या मनुष्यांची (उत्) आणि (तोकम्) मुलाबाळांची (रक्ष) रक्षा करा ॥52॥
भावार्थ - भावार्थ - जी माणसें मनुष्य आदी प्राण्यांचे रक्षण करणाऱ्या पशूंचे (पालन, वृद्धी, संवर्धन) करतात आणि कृपापूर्ण उपदेश ऐकतात न सांगतात, ती-माणसें आंतरिक व सत्य सुखाचे स्वामी होतात ॥52॥
इस भाष्य को एडिट करेंAcknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
Shri Virendra Agarwal
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal