यजुर्वेद - अध्याय 16/ मन्त्र 41
ऋषिः - परमेष्ठी प्रजापतिर्वा देवा ऋषयः
देवता - रुद्रा देवताः
छन्दः - स्वराडार्षी बृहती
स्वरः - मध्यमः
1
नमः॑ शम्भ॒वाय॑ च मयोभ॒वाय॑ च॒ नमः॑ शङ्क॒राय॑ च मयस्क॒राय॑ च॒ नमः॑ शि॒वाय॑ च शि॒वत॑राय च॥४१॥
स्वर सहित पद पाठनमः॑। श॒म्भ॒वायेति॑ शम्ऽभ॒वाय॑। च॒। म॒यो॒भ॒वायेति॑ मयःऽभ॒वाय॑। च॒। नमः॑। श॒ङ्क॒रायेति॑ शम्ऽक॒राय॑। च॒। म॒य॒स्क॒राय॑। म॒यः॒क॒रायेति॑ मयःऽक॒राय॑। च॒। नमः॑। शि॒वाय॑। च॒। शि॒वत॑रा॒येति॑ शि॒वऽत॑राय। च॒ ॥४१ ॥
स्वर रहित मन्त्र
नमः शम्भवाय च मयोभवाय च नमः शङ्कराय च मयस्कराय च नमः शिवाय च शिवतराय च ॥
स्वर रहित पद पाठ
नमः। शम्भवायेति शम्ऽभवाय। च। मयोभवायेति मयःऽभवाय। च। नमः। शङ्करायेति शम्ऽकराय। च। मयस्कराय। मयःकरायेति मयःऽकराय। च। नमः। शिवाय। च। शिवतरायेति शिवऽतराय। च॥४१॥
विषय - स्तुतिविषयः
व्याखान -
हे कल्याणस्वरूप, कल्याणकर ! शम्भवाय =तपाईं “शंभव' हुनुहुन्छ । [मोक्ष सुखस्वरूप र मोक्ष सुखकारक हुनुहुन्छ ] तपाईंलाई नमः = नमस्कार छ, तपाईं मयोभवाय = 'मयोभव' हुनुहुन्छ । सांसारिक सुख हरु को विधान गर्ने तपाईंलाई मँ नमस्कार गर्दछु । तपाईं शङ्कराय = ‘शङ्कर' हुनुहुन्छ, तपाईं बाट नै जीव हरु को कल्याण हुन्छ । अन्य बाट हुँदैन । तथा मयस्कराय= ‘मयस्कर' अर्थात् मन, इन्द्रिय, प्राण र आत्मा लाई सुख प्रदान गर्ने तपाईं हुनुहुन्छ, तपाईं शिव = 'मंगलमय' हुनुहुन्छ तथा शिवतर= 'अत्यन्त कल्याण स्वरूप' र कल्याणकारक हुनुहुन्छ, एस कारण ले हामी तपाईं लाई बारम्बार नमः = नमस्कार गर्दछौं। [नमो नम इति यज्ञ: - शतपथे] श्रद्धा-भक्ति ले जुन मानिस ईश्वर लाई नमस्कारादि गर्दछ, त्यो पनि मङ्गलमय नै हुन्छ ॥ २६ ॥
टिप्पणी -
६ शतपथ० २.४.२.२४॥
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal