यजुर्वेद - अध्याय 18/ मन्त्र 71
ऋषिः - जय ऋषिः
देवता - इन्द्रो देवता
छन्दः - आर्षी त्रिष्टुप्
स्वरः - धैवतः
0
मृ॒गो न भी॒मः कु॑च॒रो गि॑रि॒ष्ठाः प॑रा॒वत॒ऽआ ज॑गन्था॒ पर॑स्याः। सृ॒कꣳ स॒ꣳशाय॑ प॒विमि॑न्द्र ति॒ग्मं वि शत्रू॑न् ताढि॒ वि मृधो॑ नुदस्व॥७१॥
स्वर सहित पद पाठमृ॒गः। न। भी॒मः। कु॒च॒र इति॑ कुऽच॒रः। गि॒रि॒ष्ठाः। गि॒रि॒स्था इति॑ गिरि॒ऽस्थाः। प॒रा॒वतः॑। आ। ज॒ग॒न्थ॒। पर॑स्याः। सृ॒कम्। स॒शायेति॑ स॒म्ऽशाय॑। प॒विम्। इ॒न्द्र॒। ति॒ग्मम्। वि। शत्रू॑न्। ता॒ढि॒। वि॒। मृधः॑। नु॒द॒स्व॒ ॥७१ ॥
स्वर रहित मन्त्र
मृगो न भीमः कुचरो गिरिष्ठाः परावत आ जगन्था परस्याः । सृकँ सँशाय पविमिन्द्र तिग्मँवि शत्रून्ताढि वि मृधो नुदस्व ॥
स्वर रहित पद पाठ
मृगः। न। भीमः। कुचर इति कुऽचरः। गिरिष्ठाः। गिरिस्था इति गिरिऽस्थाः। परावतः। आ। जगन्थ। परस्याः। सृकम्। सशायेति सम्ऽशाय। पविम्। इन्द्र। तिग्मम्। वि। शत्रून्। ताढि। वि। मृधः। नुदस्व॥७१॥
Translation -
Like a terrible and wild beast of mountains coming to attack from a distant place, whetting your sharpcutting bolt, O army-chief, may you attack the enemies furiously and drive them away from the battle (never to return). (1)
Notes -
Mrgaḥ, मृत्युं गमयति य:, one that sends to death, सिंह: व्याघ्रो वा, a lion or a tiger. Also, मृत्युं गच्छति यः, one that goes to death, a deer or any small animal in general. Na, इव, like. Kucaraḥ, कुत्सितं चरति य:, one that behaves badly. Girişthaḥ, living in mountainous terrain. Parāvataḥ parasyāḥ, दूरतरात् देशात्, from far far away. Srkam, सरणशीलं, sharp-cutting. Samsaya, having whetted or sharpened. Pavim, वज्रं, thunderbolt. Nudasva, drive away. Tādhi, ताडय, hit them; kill. Mṛdhaḥ, संग्रामेभ्य:, from battles.
Acknowledgment
Book Scanning By:
Sri Durga Prasad Agarwal
Typing By:
N/A
Conversion to Unicode/OCR By:
Dr. Naresh Kumar Dhiman (Chair Professor, MDS University, Ajmer)
Donation for Typing/OCR By:
N/A
First Proofing By:
Acharya Chandra Dutta Sharma
Second Proofing By:
Pending
Third Proofing By:
Pending
Donation for Proofing By:
N/A
Databasing By:
Sri Jitendra Bansal
Websiting By:
Sri Raj Kumar Arya
Donation For Websiting By:
N/A
Co-ordination By:
Sri Virendra Agarwal