English
Sidebar
अथर्ववेद - काण्ड 18/ सूक्त 3/ मन्त्र 45
सूक्त - यम, मन्त्रोक्त
देवता - त्रिष्टुप्
छन्दः - अथर्वा
सूक्तम् - पितृमेध सूक्त
उप॑हूता नःपि॒तरः॑ सो॒म्यासो॑ बर्हि॒ष्येषु नि॒धिषु॑ प्रि॒येषु॑। त आ ग॑मन्तु॒ त इ॒हश्रु॑व॒न्त्वधि॑ ब्रुवन्तु॒ तेऽव॑न्त्व॒स्मान् ॥
स्वर सहित पद पाठउप॑ऽहूता: । न॒: । पि॒तर॑: । सो॒म्यास॑: । ब॒र्हि॒ष्ये॑षु । नि॒ऽधिषु॑ । प्रि॒येषु॑ । ते । आ । ग॒म॒न्तु॒ । ते । इ॒ह । श्रु॒व॒न्तु॒ । अधि॑ । ब्रु॒व॒न्तु॒ । ते । अ॒व॒न्तु॒ । अ॒स्मान् ॥३.४५॥
स्वर रहित मन्त्र
उपहूता नःपितरः सोम्यासो बर्हिष्येषु निधिषु प्रियेषु। त आ गमन्तु त इहश्रुवन्त्वधि ब्रुवन्तु तेऽवन्त्वस्मान् ॥
स्वर रहित पद पाठउपऽहूता: । न: । पितर: । सोम्यास: । बर्हिष्येषु । निऽधिषु । प्रियेषु । ते । आ । गमन्तु । ते । इह । श्रुवन्तु । अधि । ब्रुवन्तु । ते । अवन्तु । अस्मान् ॥३.४५॥
अथर्ववेद - काण्ड » 18; सूक्त » 3; मन्त्र » 45
भाषार्थ -
(सोम्यासः) सोम्य स्वभाव के (पितरः) पितरों को, हम ने (नः) अपनी (बर्हिष्येषु) यज्ञिय-कर्मों के निमित्त समर्पित (प्रियेषु निधिषु) प्रिय सम्पत्तियों में (उपहूताः) आदरपूर्वक निमन्त्रित किया है, (ते) वे पितर (आ गमन्तु) आएं। (इह) इन घरों में आकर (ते) वे पितर (श्रुवन्तु) हमारे कथनों को सुनें, और (अधि ब्रुवन्तु) अधिकारपूर्वक हमें तदनुरूप उपदेश दें। इस प्रकार (ते) वे (अस्मान्) हमारी (अवन्तु) रक्षा करें।
टिप्पणी -
[पितरों का आना, गृहस्थों के कथनों को सुनना, उन्हें तदनुरूप उपदेश देकर उन की रक्षा करना, मृत पितरों में सम्भव नहीं। बर्हिष्येषु = बर्हिषि यज्ञे दत्तेषु (बर्हिषि दत्तम्; अष्टा० ४।४।११९)]