Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 28
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 28/ मन्त्र 5
    ऋषिः - बृहदुक्थो वामदेव ऋषिः देवता - इन्द्रो देवता छन्दः - निचृदतिजगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    होता॑ यक्ष॒दोजो॒ न वी॒र्यꣳ सहो॒ द्वार॒ऽ इन्द्र॑मवर्द्धयन्।सु॒प्रा॒य॒णाऽ अ॒स्मिन् य॒ज्ञे वि श्र॑यन्ता॒मृता॒वृधो॒ द्वार॒ इन्द्रा॑य मी॒ढुषे॒ व्यन्त्वाज्य॑स्य॒ होत॒र्यज॑॥५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    होता॑। य॒क्ष॒त्। ओजः॑। न। वी॒र्य᳖म्। सहः॑। द्वारः॑। इन्द्र॑म्। अ॒व॒र्द्ध॒य॒न्। सु॒प्रा॒य॒णाः। सु॒प्रा॒य॒ना इति॑ सुऽप्राय॒नाः। अ॒स्मिन्। य॒ज्ञे। वि। श्र॒य॒न्ता॒म्। ऋ॒ता॒वृधः॑। ऋ॒त॒वृध॒ इत्यृ॑त॒ऽवृधः॑। द्वारः॑। इन्द्रा॑य। मी॒ढुषे॑। व्यन्तु॑। आज्य॑स्य। होतः॑। यज॑ ॥५ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    होता यक्षदोजो न वीर्यँ सहो द्वारऽइन्द्रमवर्धयन् । सुप्रायणाऽअस्मिन्यज्ञे विश्रयन्तामृतावृधो द्वारऽइन्द्राय मीढुषे व्यन्त्वाज्यस्य होतर्यज ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    होता। यक्षत्। ओजः। न। वीर्यम्। सहः। द्वारः। इन्द्रम्। अवर्द्धयन्। सुप्रायणाः। सुप्रायना इति सुऽप्रायनाः। अस्मिन्। यज्ञे। वि। श्रयन्ताम्। ऋतावृधः। ऋतवृध इत्यृतऽवृधः। द्वारः। इन्द्राय। मीढुषे। व्यन्तु। आज्यस्य। होतः। यज॥५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 28; मन्त्र » 5
    Acknowledgment

    पदार्थ -
    পদার্থঃ–হে (হোতঃ) যজ্ঞকারী ব্যক্তি! যেমন (সুপ্রায়ণাঃ) সুন্দর অবকাশ যুক্ত (দ্বারঃ) দ্বার (ওজঃ) জলবেগের (ন) সমান (বীর্য়ম্) শক্তি (সহঃ) সহ্য ও (ইন্দ্রম্) ঐশ্বর্য্যকে (অবর্দ্ধয়ন্) বৃদ্ধি করে সেই সব (ঋতাবৃধঃ) সত্য বৃদ্ধিকারী (দ্বারঃ) বিদ্যা ও বিনয়ের দ্বারকে (মীঢুষে) স্নিগ্ধ বীয্যবান্ (ইন্দ্রায়) উত্তম ঐশ্বর্য্যযুক্ত রাজার জন্য (অস্মিন্) এই (য়জ্ঞে) সঙ্গতির যোগ্য সংসারে বিদ্বান্ লোকেরা (বি, শ্রয়ন্তাম্) বিশেষ সেবন করিবে (আজ্যস্য) জানিবার যোগ্য রাজ্যের বিষয়কে (ব্যন্তু) প্রাপ্ত হউক এবং (হোতা) গ্রহীতা ব্যক্তি (য়ক্ষৎ) যজ্ঞ করিবে, সেইরূপ (য়জ) যজ্ঞ করুন ॥ ৫ ॥

    भावार्थ - ভাবার্থঃ–এই মন্ত্রে উপমা ও বাচকলুপ্তোপমালঙ্কার আছে । যে সব মনুষ্যগণ এই সংসারে বিদ্যা ও ধর্মের দ্বারগুলিকে প্রসিদ্ধ করিয়া পদার্থবিদ্যার সম্যক্ সেবন করিয়া ঐশ্বর্য্যের বৃদ্ধি করেন তাহারা অতুল সুখ লাভ করেন ॥ ৫ ॥

    मन्त्र (बांग्ला) - হোতা॑ য়ক্ষ॒দোজো॒ ন বী॒র্য়᳖ꣳ সহো॒ দ্বার॒ऽ ইন্দ্র॑মবর্দ্ধয়ন্ । সু॒প্রা॒য়॒ণাऽ অ॒স্মিন্ য়॒জ্ঞে বি শ্র॑য়ন্তামৃতা॒বৃধো॒ দ্বার॒ ইন্দ্রা॑য় মী॒ঢুষে॒ ব্যন্ত্বাজ্য॑স্য॒ হোত॒র্য়জ॑ ॥ ৫ ॥

    ऋषि | देवता | छन्द | स्वर - হোতেত্যস্য বৃহদুক্থো বামদেব ঋষিঃ । ইন্দ্রো দেবতা । নিচৃদতিজগতী ছন্দঃ ।
    নিষাদঃ স্বরঃ ॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top