Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 30/ मन्त्र 1
    ऋषिः - नारायण ऋषिः देवता - सविता देवता छन्दः - त्रिष्टुप् स्वरः - धैवतः
    1

    देव॑ सवितः॒ प्र सु॑व य॒ज्ञं प्र सु॑व य॒ज्ञप॑तिं॒ भगा॑य।दि॒व्यो ग॑न्ध॒र्वः॑ के॑त॒पू केतं॑ नः पुनातु वा॒चस्पति॒र्वाचं॑ नः स्वदतु॥१॥

    स्वर सहित पद पाठ

    देव॑। स॒वि॒त॒रिति॑ सवितः। प्र। सु॒व॒। य॒ज्ञम्। प्र। सु॒व॒। य॒ज्ञप॑तिमिति॑ य॒ज्ञऽप॑तिम्। भगा॑य। दि॒व्यः। ग॒न्ध॒र्वः। के॒त॒पूरिति॑ केत॒ऽपूः। केत॑म्। नः॒। पु॒ना॒तु॒। वा॒चः। पतिः॑। वाच॑म्। नः॒। स्व॒द॒तु॒ ॥१ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    देव सवितः प्रसुव यज्ञम्प्र सुव यज्ञपतिम्भगाय । दिव्यो गन्धर्वः केतुपूः केतन्नः पुनातु वाचस्पतिर्वाजन्नः स्वदतु ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    देव। सवितरिति सवितः। प्र। सुव। यज्ञम्। प्र। सुव। यज्ञपतिमिति यज्ञऽपतिम्। भगाय। दिव्यः। गन्धर्वः। केतपूरिति केतऽपूः। केतम्। नः। पुनातु। वाचः। पतिः। वाचम्। नः। स्वदतु॥१॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 30; मन्त्र » 1
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे (देव) दिव्यस्वरूप (सवितः) सकल ऐश्‍वर्यवान, जगदुत्पादक जगदीश्‍वर, (दिव्यः) शुद्ध व स्वभावतः पवित्र (गन्धर्वः) राज्याला धारण करणारा आणि (केतपूः) ज्ञान-विज्ञानाचा प्रसार करून राज्याला पवित्र करणारा आमचा राजा (नः) आम्हा (प्रजाजनांच्या (केतम्) बुद्धीला (पुनातु) (सद्विचाराद्वारे) पवित्र करो. तसेच तो राजा (वाचः) वाणीचा (पतिः) रक्षक असून (आपली मतें मुक्तपणे मांडण्याची संधी देणारा असून) (नः) आमच्या (वाचम्) वाणीला (स्वदतु) मधुर, स्निग्ध व कोमल करो. त्या आमच्या (यज्ञपतिम्) यज्ञाचे रक्षक असलेला राजाला (भगाय) ऐश्‍वर्यप्राप्तीसाठी (प्र, सुव) प्रेरित करा आणि (यज्ञम्) राजधर्मरूप यज्ञ देखील (प्र, सुव) वृद्धिंगत करा (प्रजाजनात राष्ट्रभक्तीचा भाव वाढवा) ॥1॥

    भावार्थ - भावार्थ - विद्याज्ञानादी वर्धक, शुद्धगुण कर्मस्वभावाचा, राज्यरक्षणासाठी यथोचित ऐश्‍वर्य संग्रहीत करणारा, धर्मात्माजनांचा रक्षक, परमेश्‍वराचा उपासक आणि समस्त शुभगुणयुक्त असेल, तो राष्ट्राचा राजा होण्यास योग्य मनुष्य आहे. असे जाणा. ॥1॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top