Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 5/ मन्त्र 14
    ऋषिः - गोतम ऋषिः देवता - सविता देवता छन्दः - स्वराट् आर्षी जगती, स्वरः - निषादः
    1

    यु॒ञ्जते॒ मन॑ऽउ॒त यु॑ञ्जते॒ धियो॒ विप्रा॒ विप्र॑स्य बृ॒ह॒तो वि॑प॒श्चितः॑। वि होत्रा॑ दधे वयुना॒विदेक॒ऽइन्म॒ही दे॒वस्य॑ सवि॒तुः परि॑ष्टुतिः॒ स्वाहा॑॥१४॥

    स्वर सहित पद पाठ

    यु॒ञ्जते॑। मनः॑। उ॒त। यु॒ञ्ज॒ते॒। धियः॑। विप्राः॑। विप्र॑स्य। बृ॒ह॒तः। वि॒प॒श्चित॒ इति॑ विपः॒ऽचितः॑। वि। होत्राः॑। द॒धे॒। व॒यु॒ना॒वित्। व॒यु॒न॒विदिति॑ वयुन॒ऽवित्। एकः॑। इत्। म॒ही। दे॒वस्य॑। स॒वि॒तुः। परि॑ष्टुतिः। परि॑स्तुति॒रितिः॒। स्वाहा॑ ॥१४॥


    स्वर रहित मन्त्र

    युञ्जते मनऽउत युञ्जते धियो विप्रा विप्रस्य बृहतो विपश्चितः । वि होत्रा दधे वयुनाविदेकऽइन्मही देवस्य सवितुः परिष्टुतिः स्वाहा ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    युञ्जते। मनः। उत। युञ्जते। धियः। विप्राः। विप्रस्य। बृहतः। विपश्चित इति विपःऽचितः। वि। होत्राः। दधे। वयुनावित्। वयुनविदिति वयुनऽवित्। एकः। इत्। मही। देवस्य। सवितुः। परिष्टुतिः। परिस्तुतिरितिः। स्वाहा॥१४॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 5; मन्त्र » 14
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - जे (विहोत्राः) ज्ञानाचे आदान-प्रदान करणारे (विप्राः) बुद्धिमान मनुष्य आहेत, ते (बृहतः) सर्वांहून महान् (विप्रस्थ) अनन्त ज्ञानकर्मवान (विपरिचतः) सर्व विद्यावान (सवितुः) सर्व जगदुत्पादक (देवस्य) सर्वांना ज्ञान व प्रेरणा देऊन प्रकाशित करणार्‍या महेश्‍वराची (मही) मोठीच (परिष्टुतिः) विशेषत्वाने स्तुती करतात आणि (स्वाहा) परमेश्‍वराच्या वेदवाणीला सत्य मानून त्यात (मनः) आपल्या (मनः) मनाला (युञ्जते) संयुक्त करतात (उत) आणि (धिय!) आपल्या बुद्धींना देखील त्या परमेश्‍वराच्या स्तुतीत (युञ्जते) स्थिर करतात, (वयुवावित्) उत्तमकर्मांना जाणण्याची इच्छा असणारा मी देखील (एकः) असहाय मनुष्य (आधारासाठी व सहाय्य मिळविण्यासाठी) त्या विद्वान लोकांप्रमाणे आपल्या मनाला व बुद्धीला (विदधे) निश्‍चल रूपाने त्या परमेश्‍वराच्या स्तुती-उपासनेत स्थिर करतो, (कारण त्यातच माझे कल्याण आहे, हे मी जाणतो) ॥14॥

    भावार्थ - भावार्थ - या मंत्रात वाचकलुप्तोपमा अलंकार आहे. मनुष्यांसाठी उचित आहे की परमेश्‍वरास मनाला आणि बुद्धीला संयुक्त करावे व विद्वज्जनांच्या संगतीत राहून स्वतः सुखी व्हावे आणि इतरांनाही त्याचप्रमाणे आनंदित करावे ॥14॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top