Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 16/ मन्त्र 43
    ऋषिः - परमेष्ठी प्रजापतिर्वा देवा ऋषयः देवता - रुद्रा देवताः छन्दः - जगती स्वरः - निषादः
    0

    नमः॑ सिक॒त्याय च प्रवा॒ह्याय च॒ नमः॑ किꣳशि॒लाय॑ च क्षय॒णाय॑ च॒ नमः॑ कप॒र्दिने॑ च पुल॒स्तये॑ च॒ नम॑ऽइरि॒ण्याय च प्र॒पथ्याय च॥४३॥

    स्वर सहित पद पाठ

    नमः॑। सि॒क॒त्या᳖य। च॒। प्र॒वा॒ह्या᳖येति॑ प्रऽवा॒ह्या᳖य। च॒। नमः॑। कि॒ꣳशि॒लाय॑। च॒। क्ष॒य॒णाय॑। च॒। नमः॑। क॒प॒र्दिने॑। च॒। पु॒ल॒स्तये॑। च॒। नमः॑। इ॒रि॒ण्या᳖य। च॒। प्र॒प॒थ्या᳖येति॑ प्रऽप॒थ्या᳖य। च॒ ॥४३ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    नमः सिकत्याय च प्रवाह्याय च नमः किँशिलाय च क्षयणाय च नमः कपर्दिने च पुलस्तये च नम इरिण्याय च प्रपथ्याय च नमः सिकत्याय ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    नमः। सिकत्याय। च। प्रवाह्यायेति प्रऽवाह्याय। च। नमः। किꣳशिलाय। च। क्षयणाय। च। नमः। कपर्दिने। च। पुलस्तये। च। नमः। इरिण्याय। च। प्रपथ्यायेति प्रऽपथ्याय। च॥४३॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 16; मन्त्र » 43
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - जे ( सिकत्याय) वाळूपासून उपयोगी पदार्थ (सोने, अभ्रक आदी) पदार्थ काढण्यात कुशल असतात, (च) आणि जे (प्रवाह्याय) बैल आदी पशूंपासून काम घेण्यात पटाईत असतात, अशा कर्मकुशल मनुष्यांना (नम:) जे अन्न आदी देतात (ते सर्व प्रिय होतात) तसेच जे लोक (किंशिलाय) दगडापासून उपयोगी वस्तू तयार करतात, त्यांना (च) आणि (क्षयणाय) घर आदी वास्तूंचे निर्माण करणार्‍या (गवंडी, मजूर आदी) लोकांना (नम:) अन्न देतात, (कर्यादने) जटाधारी (च) आणि (पुलस्तये) मोठ-मोठ्या वस्तू उचलणार्‍या या नेऊन ठेवणार्‍या (भारवाहक, शक्तीमान लोकांना) (च) देखील (नम:) अन्न-भोजनादी देतात, तसेच (इरिण्याय) नापीक जमिनीपासून देखील उपयोगी पदार्थ पिकविणार्‍या वा काढणार्‍या लोकांचा (च) आणि (प्रपथ्याय) लोकांना उत्तम धर्ममार्गावर नेणार्‍या लोकांचा (च) देखील जे (दानशील) लोक (नम:) सत्कार करतात, ते लोक सर्व प्रिय होतात ॥43॥

    भावार्थ - भावार्थ - मनुष्यांना हवे की त्यानी भूगर्भ विद्येचे ज्ञान संपादित करून वाळू, माती आदी पदार्थांपासून सुवर्ण आदी धातू काढावेत आणि अशाप्रकारे आपले ऐश्वर्य व धन वाढवून त्या धनाने अनाथांचे पालन-पोषण करावे ॥43॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top