Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 24/ मन्त्र 15
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - इन्द्रादयो देवताः छन्दः - विराडनुष्टुप् स्वरः - ऋषभः
    1

    उ॒क्ताः स॑ञ्च॒राऽएता॑ऽऐन्द्रा॒ग्नाः कृ॒ष्णा वा॑रु॒णाः पृश्न॑यो मारु॒ताः का॒यास्तू॑प॒राः॥१५॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उ॒क्ताः। सं॒च॒रा इति॑ सम्ऽच॒राः। एताः॑। ऐ॒न्द्रा॒ग्नाः। कृ॒ष्णाः। वा॒रु॒णाः। पृश्न॑यः। मा॒रु॒ताः। का॒याः। तू॒प॒राः ॥१५ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    उक्ताः सञ्चराऽएताऽऐन्द्राग्नाः कृष्णाः वारुणाः पृश्नयो मारुताः कायास्तूपराः ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    उक्ताः। संचरा इति सम्ऽचराः। एताः। ऐन्द्राग्नाः। कृष्णाः। वारुणाः। पृश्नयः। मारुताः। कापाः। तूपराः॥१५॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 24; मन्त्र » 15
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, तुम्ही हे जाणून घ्यावी (एताः) हे जे (उक्ताः) वर सांगितलेले (संचराः) चांगल्याप्रकारे भूमीवर चालणारे (हरीण, हत्ती, कोल्हा आदी) पशु आहेत, ते (ऐन्द्राग्नाः) इन्द्र आणि अग्नीदेवतामय आहेत. जे (कृष्णाः) (वाहन, नांगर आदी) ओढणारे तसेच शेत नांगरणारे बैल आदी पशू आहेत, ते (वारूणाः) वरूणदेवतामय असतात आणि जे (पृश्‍नयः) चित्रविचित्र चिन्हयुक्त अंगाचे आहेत, त्या पशूंना (मारुताः) मनुष्या सारख्या स्वभावाचे जारा. तसेच जे पशू (तूपरः) हिंसक स्वभावाचे आहेत, त्यांना हे मनुष्यांनो, तुम्ही (कायाः) प्रजापतीदेवतामय जाणा. ॥15॥

    भावार्थ - भावार्थ - वेगवेगळ्या प्रदेशातून वा विवधि देश-क्षेत्रातून येणारे वा जाणारे पशू आदी प्राणी आहेत, त्यांच्यापासून मनुष्यांनी यथोचितपणे लाभ घेतले पाहिजेत. ॥15॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top