Loading...
Close
VedicScriptures VedicScriptures
English
साइडबार
यजुर्वेद अध्याय - 24
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
    • यजुर्वेद - अध्याय 24/ मन्त्र 7
    ऋषिः - प्रजापतिर्ऋषिः देवता - इन्द्रादयो देवताः छन्दः - अतिजगती स्वरः - निषादः
    इस मन्त्र को एडिट करें
    1

    उ॒न्न॒त ऋ॑ष॒भो वा॑म॒नस्तऽएे॑न्द्रावैष्ण॒वाऽउ॑न्न॒तः शि॑तिबा॒हुः शि॑तिपृ॒ष्ठस्तऽऐ॑न्द्राबार्हस्प॒त्याः शुक॑रूपा वाजि॒नाः क॒ल्माषा॑ऽआग्निमारु॒ताः श्या॒माः पौ॒ष्णाः॥७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    उ॒न्न॒त इत्यु॑त्ऽन॒तः। ऋ॒ष॒भः। वा॒म॒नः। ते। ऐ॒न्द्रा॒वै॒ष्ण॒वाः। उ॒न्न॒त इत्यु॑त्ऽन॒तः। शि॒ति॒बा॒हुरिति॑ शितिऽबा॒हुः। शि॒ति॒पृ॒ष्ठ इति॑ शितिऽपृ॒ष्ठः। ते। ऐ॒न्द्रा॒बा॒र्ह॒स्प॒त्याः। शुक॑रू॒पा इति॒ शुक॑ऽरू॒पाः। वा॒जि॒नाः। क॒ल्माषाः॑। आ॒ग्नि॒मा॒रु॒ता इत्या॑ग्निमारु॒ताः। श्या॒माः। पौ॒ष्णाः ॥७ ॥

    स्वर रहित मन्त्र

    उन्नतऽऋषभो वामनस्तऽऐन्द्रवैष्णवाऽउन्नतः शितिबाहुः शितिपृष्ठस्तऽऐन्द्राबार्हस्पत्याः शुकरूपा वाजिनाः कल्माषाऽआग्निमारुताः श्यामाः पौष्णा ॥

    स्वर रहित पद पाठ

    उन्नत इत्युत्ऽनतः। ऋषभः। वामनः। ते। ऐन्द्रावैष्णवाः। उन्नत इत्युत्ऽनतः। शितिबाहुरिति शितिऽबाहुः। शितिपृष्ठ इति शितिऽपृष्ठः। ते। ऐन्द्राबार्हस्पत्याः। शुकरूपा इति शुकऽरूपाः। वाजिनाः। कल्माषाः। आग्निमारुता इत्याग्निमारुताः। श्यामाः। पौष्णाः॥७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 24; मन्त्र » 7
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - हे मनुष्यांनो, जो (उन्नतः) उंच, (ऋषभः) श्रेष्ट आणि जो (वामनः) बुटक्या वा वाकड्या-तिकड्या अवयव असलेला पशु आहे, (ते) ते सर्व पशू (ऐन्द्रवैष्णवाः) विघत आणि वायू देवतात्मक आहेत, असे जाणावेत (ते चपळ उद्यमी आहेत, असे ओळखावे) जे पशू (उन्नतः) उन्नत असून (शितिबाहुः) ज्या अंगी अन्य पदार्थांना कापणे- तोडणे सारखी कामें करताना बाहूंमधे जसे बळ हवे, तसे बळ त्या पशूंच्या ठिकाणी आहे तसेच ज्यांची पाठ (शितिपृष्ठः) मऊ वा भारवहनात समर्थ आहे, (ते) असे ते सर्व पशू (ऐन्द्राबार्हस्पत्याः) वायू आणि सूर्यदेवता मय आहेत, असे जाणावे. या शिवाय (शुकरूपाः) ज्यांच्या रंग वा अकार पोपटाप्रमाणे असून जे (वाजिनाः) वेगवान आहेत आणि काही पशू जे (कल्माषाः) कबरे वा रंगी-बेरंगी आहेत, ते सर्व (आग्निमारुताः) अग्नी व पवनदेवतामय आणि जे (श्यामाः) काळ्या रंगाचे आहेत, ते (पौष्णाः) पुष्ठिनिमित्तक मेघदेवतामय जाणावेत. ॥7॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे लोक पशूंचे पालन, संवर्धन व पोषण करतात, ते अनेक विविध सुख प्राप्त करतात. ॥7॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top