Loading...

मन्त्र चुनें

  • यजुर्वेद का मुख्य पृष्ठ
  • यजुर्वेद - अध्याय 27/ मन्त्र 7
    ऋषिः - अग्निर्ऋषिः देवता - अग्निर्देवता छन्दः - निचृज्जगती स्वरः - निषादः
    1

    अ॒ना॒धृ॒ष्यो जा॒तवे॑दा॒ऽ अनि॑ष्टृतो वि॒राड॑ग्ने क्षत्र॒भृद् दी॑दिही॒ह।विश्वा॒ऽ आशाः॑ प्रमु॒ञ्चन् मानु॑षीर्भि॒यः शि॒वेभि॑र॒द्य परि॑ पाहि नो वृ॒धे॥७॥

    स्वर सहित पद पाठ

    अ॒ना॒धृ॒ष्यः। जा॒तवे॑दा॒ इति॑ जा॒तऽवे॑दाः। अनि॑ष्टृतः। अनि॑स्तृत॒ इत्यनि॑ऽस्तृतः। वि॒राडिति॑ वि॒ऽराट्। अग्ने॑। क्ष॒त्र॒भृदिति॑ क्षत्र॒ऽभृत्। दी॒दिहि॒। इ॒ह ॥ विश्वाः॑। आशाः॑। प्र॒मु॒ञ्चन्निति॑ प्रऽमु॒ञ्चन्। मानु॑षीः। भि॒यः। शि॒वेभिः॑। अ॒द्य। परि॑। पा॒हि॒। नः॒। वृ॒धे ॥७ ॥


    स्वर रहित मन्त्र

    अनाधृष्यो जातवेदाऽअनाधृष्टो विराडग्ने क्षत्रभृद्दीदिहीह । विश्वाऽआशाः प्रमुञ्चन्मानुषीर्भयः शिवेभिरद्य परि पाहि नो वृधे ॥


    स्वर रहित पद पाठ

    अनाधृष्यः। जातवेदा इति जातऽवेदाः। अनिष्टृतः। अनिस्तृत इत्यनिऽस्तृतः। विराडिति विऽराट्। अग्ने। क्षत्रभृदिति क्षत्रऽभृत्। दीदिहि। इह॥ विश्वाः। आशाः। प्रमुञ्चन्निति प्रऽमुञ्चन्। मानुषीः। भियः। शिवेभिः। अद्य। परि। पाहि। नः। वृधे॥७॥

    यजुर्वेद - अध्याय » 27; मन्त्र » 7
    Acknowledgment

    शब्दार्थ -
    शब्दार्थ - (अग्ने) राजनीतीचे मर्मज्ञ हे राजन्, आपण (अद्य) यावेळी (इह) या राज्य-कारभारात (आमानुषीः) मनुष्य विषयी वा प्रजेचे (भियः) रोग, शोक आदी दुःख आणि भय आहेत, ते नष्ट करा. आपण (शिवभिः) आपल्या कल्याणकारी कार्यामुळे (अनिहतः) दुःखापासून दूर आहात (प्रजेलाही दुःखमुक्त केले आहे. (अनादृष्टः) आपण शत्रु वा अन्य विरोधकांच्या धमकावण्याला न भिणारे असून (जातवेदाः) विद्यावान आहात (विराट) विशेषत्वाने प्रकाशमान वा कीर्तिमान आहात व (क्षत्रभृत्) राज्याचे पोषक-रक्षक आहात. आपण (नः) आमचे (दीदिहि) कल्याण ध्यानी असू द्या. राज्याच्या (विश्‍वा) सर्व (आशा) दिशा व सीमा (प्रमुञ्चन्) शत्रूपासून मुक्त करून आपण आमच्या (वृधे) वृद्धी म्हणजे सर्वांगीण उन्नतीसाठी (परि, पाहि) सर्वतः आमची रक्षा करा. ॥7॥

    भावार्थ - भावार्थ - जे राजा वा राजपुरूष प्रजेला सुखी समाधानी करून पवित्राचरण करीत, सर्व विद्यापारंगत होत न्यायाने लागतात, अत्यंत आनंदाने प्रजेची रक्षा करतात, त्या राजा वा राजपुरूषांचे यश दशदिशांतून प्रसार पावते. ॥7॥

    इस भाष्य को एडिट करें
    Top